Кейбір сыртқы орта жайттарының организмге ауру туындатушы әсері

1.

Семей Мемлекеттік Медицина
Университеті
Тақырып:”Кейбір сыртқы орта
жайттарының организмге ауру
туындатушы әсері”
Орындаған: Гафуров.Р.
Топ 227
Тексерген:.

2. Жоспар

Жоспар:
Иондаушы сәулелер туралы жалпы түсінік.
Иондаушы сәуленің биологиялық әсері.
Сәуле асерінен туындайтын аурулар.
.Гипокинезия

3.

Иондаушы сәулелер- кез-келген сәуленің
ортамен әрекеттесуінен әр түрлі
белгідегі электрлік зарядтар иондалады.
Иондайтын сәулелер дегеніміз осы.

4.

Иондау және онымен бірге пайда
болатын атомдар
мен молекулалардың қозуы
Иондау және онымен
биологиялықбірге пайда болатын атомдар
құрылымдар: клетка, ткань,
органдар
мен молекулалардың
қозуы
биологиялық
жүйесі мен
құрылымдар:барлық
клетка,
ткань,
органдар жүйесі мен
органдардың
сәулелік
жойылуына әкепсәулелік жойылуына әкеп
барлық органдардың
соғатын процесстердің басқару
соғатын процесстердің
басқару механизмі
механизмі
болып табылады.
болып табылады.

5.

Иондауыш сәулелер
Тікелей иондауыш сәуле
Жанама иондауыш сәуле

6.

Иондаушы сәулелердің биологиялық әсері
Иондаушы сәулелердің биологиялық объектіге
әсерінен болатын алғашқы физикалық процесстер
химиялық белсенділігі жоғары заттар түзуге
көмектеседі.Биологиялық сәуленің әсері негізінен
судың радиолизі өнімдеріне байланысты.Оларға Н,
ОН, НО2 бос атомдары мен радикалдары жатады.

7.

Иондаушы сәулелер биологиялық
молекулалар мен молекула үстілік
құрылымдарға тікелей әсер ете алады.
Сәулелер түрлі денатурациялық
өзгерістер жасайды, берік байланыстардың үзілуі,радикалдардың бөлінуі,
деполимерлеу және басқа да өзгерістер.

8.

Иондаушы сәулелердің әсері кезінде клеткада физика –
химиялық бүлінушілер болады:
- биологиялық маңызы бар молекулалар бүлінеді;
- ферменттік жүйенің белсенділігі кемиді;
- клетканың көп фазалы жүйесінің құрылымы
өзгереді.
Бұл мембраналардың өткізгіштігін арттырады, диффузиялық процестерді өзгертеді, белоктар денатурацияланады, клетканың ішкі ортасы бұзылады.

9.

Клетканың бүлінуі митотикалық бүлінудің қарқындылығына және зат алмасуына клетканың дамуына
қатысты болады. алмасу процестерінің деңгейінің
көтерілуінен ткандердің радио бүлінуі артады. Осы
аталған шкала ткандердің радио сезгіштігі мынадай
түрде көрінеді: гемопоэтикалық ткань, ішек эпителийі,
гонадтар, тері эпителийі, хрусталик терісі, фиброз ткані,
шеміршек, сүйек, бұлшық ет, нерв ткандері.

10.

Организмге иондаушы сәулелердің биология лық әрекеті
сәуле түрі мен мөлшеріне байланысты, энергияның тізбекті
берілуіне, сәулелену шартына организмде сіңірілген
дозаның жайылуына, шекті межелік органдардың бүлінуіне,
сәуле алу алдындағы организмнің жағдайының
функцияларына байланысты.

11.

Иондаушы сәулелердің нерв жүйесіне әсері рецепторлық жүйе арқылы да, сондай-ақ нерв клеткаларының
тікелей бұзылуының нәтижесінде жүзеге асады. Нервтік
регуляцияның бұзылуы организмдегі патологиялық
өзгерістің пайда болуына әкеледі.

12. Иондағыш радиацияның әсер етуі

Иондағыш радиацияның адам
ағзасына жергілікті бүліністеріне
және жалпы бұзылыстарына
әкеледі.иондағыш сәулелердің
бүліндіргіш әсері негізгі үш
кезеңнен тұрады.Иондағыш
сәулелердің тіндерге алғашқы
әсері атомдар мен
молекулалардың иондалуына,бос
радикалдардың ,және сутегінің
асқын тотығуы пайда болуына
әкеледі.Сондықтан бұл тіндер
иондағыш сәулелердің әсерінен ең
алдымен бүлінеді.
1. Иондағыш
сәуленің алғашқы
әсері
2. Радиацияның
жасушаға әсері
3. Барлық тінге
әсері

13. Иондағыш сәуленің ағзаға әсері

Иондағыш
радивцияның
ағзаға жергілікті
және жалпы әсер
етеді.Оған
некроз,күйік,сәулелі
к ауруды
жатқызуға болады

14. Сәулесоқ ауруы

Организмнің сыртынан 1-10 гр
мөлшерінде жалпы сәулеленудің
нәтижесінде жіті сәулелік ауру
дамиды.Бұл кезде негізінен сүйек
кемігінің бүліністері дамиды.Оны
сүйек кемігілік синдромы
дейді.Жіті сәулелік аурудың
түрлеріне мыналар жатады.
1. Ішектік түрі
2. Қан тамырлық түрі
3. Церебрарлық түрі
4. Токсимиялық түрі

15. Сәулесоққы ауруы төрт сатыда өтеді

Сауығу сатысы
Алғашқы
серпілістер
сатысы
Клиникалық
жалған сәттілік
Аурудың
айқындалу
сатысы
Сауығу сатысы
Бұл кезде ағзаның
бұзылған қызметтері
біртіндеп қалпына
келеді,науқастың жалпы
жағдайы түзеледі,дене
қысымы қалыпты
деңгейге түседі.Қан
кетулер,іштің өтуі,құсу
тоқтайды.Сәулесоқ
аурудан сауығу 3-6 сағ
айда болады.

16. Сәулесоқ ауруының түрлері

1. Жіті сәулесоқ аурудың
ішектік түрі
2. Жіті сәулесоқ
ауруының
токсемиялық түрі
3. Жіті сәулесоқ аурудың
милық түрі
4. Созылмалы сәулесоқ
ауруы
• сәулесоқ
ауруының
ауруының бірінші жеңіл
• орташа ауруының
түрі
• ауыр дәрежесіне
байланысты ауруы
түрі

17.

Аурудың пайда болуының қазіргі теорияларының
барлығыда ең басты кемшілігі болып негізгі
заңдылықоһтарын білмеу болып табылады.Мүшелер
және тіндердің өзін өзі реттеуінің негізгі екі түрі
қарастырады.Олар
өзін өзі реттеуші субклеткалық деңгейдің
төмендеуі
Реттеудің клетка үстілік таралу механизмдері
Зат алмасуындағы біртектес бұзылыстары
көмірсулары алмасуының бұзылыстарының негізгі
факторлары
1. Көмірсулардың ішек – қарында ыдырауы мен
сіңірілуінің бұзылыстары
2. Гликогеннің түзілуі мен ыдырауы өзгерістері
3. Көмірсуларының аралық алмасуы бұзылыстарынан
байқалады.

18. Қантты диабет

Инсулиннің бездік немесе безден тыс жеткіліксіздегінен
қантты диабет дамиды.Ол организмде инсулиннің
толық немесе салыстырмалы жеткіліксіздерінен
дамитын зат алмасулардың бқзылыстарынан,қан
тамырларының ,жүйкелерінің және әртүрлі ағзалар
мен тіндердің дерттік өзгерістерімен сипатталатын
ауру.Бүкіл әлемдік денсаулық сақтау ұйымының
жіктеуі бойынша қантты диабеттің ең көп тараған
екі түрі болады.
1. Инсулинге тәуелсіз
2. Инсулинге тәуелді

19. Қатаң төсек тәртібі

Қатаң төсек тәртібі бастапқыда қатты
ауырып түскен емделушіге
тағайындалады.Бұл емделушелердің
күтудің толық іс шаралары жүргізілуі
керек.Бұндай кезде емделушілердің
қозғалыс белсенділігінің тәртібін бұзуы
емделушінің өзіне қатты зияны тиюі
мүмкін,тіпті өлімге дейін апарады.Қатаң
төсек тәртібі кезінде бөлмеде
тыныштық сақтауы керек,ақырын
сөйлесу керек,Емделушілерден бөлімдегі
күн тәртібін және толық күтімді
қадағалау керек екенін түсіндіру
керек.Қатаң төсек тәртібінде негізінен
жуынуға,тамақтануға,палата ішінде
жүруге қатаң тиым салынады.

20. Қолданылған әдебиеттер тізімі

1.Қайдарова С.Б.”Клиникаға кіріспе бір”
2.Нұрмұхамбетұлы “Патофизиология
оқулық”
3.Оразұлы С.О “Медисиналық
биохимия оқулық”
4.Новицкова Е.Д “Патофизиология
учебник”