Десмургия. Таңғыш түрлері

1.

Тақырыбы:
Десмургия. Таңғыш
түрлері.
Орындаған: Майлыбай Ж.
Асан М.
Қабылдаған: Жүнісова Ж

2.

Жоспар.
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Десмургия жайлы түсінік , таңу материалдары.
2. Таңу: түрлері мен әдістері.
3. Таңғыштарды пайдалану. Мейірбикелік үрдіс.
ІІІ. Қорытынды.
ІV. Пайдаланылған әдебиеттер.

3.

Десмургия.
Десмургия -/ греч. desmosө байланыс, таңу,
ergonө жүмыс, іс/ - таңу салу әдістерің, таңғыш
материалдарының қасиетін, түрлерін оқытып,
үйрететін хирургияның саласы.
Таңғыш материалдын кұрамың, дененің
зақымдалған бөлігіне салынатың затты таңу
деп айтады, оның басты мақсаты жара
бөліндісің не емдік әсерді сіңіру оған
тыныштық, қысым және қорғаныс беру.
Көптеген таңулар екі бөліктен құралады:
зақымдану орынымен сәйкесететін ішкі және
оны ұстап тұратынт сыртқы. Таңғыш
материалдар алуан түрлі. Олардың басым
көпшілігіне қойылатың
талаптар:жұмсақтылығы гигроскопиялығы
/ауа, дымқыл сіңіру қасиеті/, иілгіштілігі.

4.

5.

Десмургияның жалпы мазмұны.
1. Таңу түрлері және дененің түрлі бөліктері: бас, қол-аяқ жараланғанда
стерильденген таңудың ережесі
2. Таңу түрлері және дененің әртүрлі бөліктері: кеуде, іш-құрсақ, шат
жараланғанда зарарсыздандырылған таңу ережелері
3. Дененің түрлі бөліктер-бас, аяқ-қол, кеуде, іш, бұт жараланғанда
зарарсызданған таңуды салу жөніндегі практикалық сабақ
4. Сүйек сынуы туралы түсінік және олардың белгілері. Сыну түрлері,
олардың асқынуы. Жарақапан естен тану және одан алдын ала сақтану амалы
5. Аяқ-қол сынуы жағдайында құрсаулаудың табельді және қоластындағы
күралдарымен алғашқы медициналық көмек көрсетудің ережелері
6. Бас, бет сүйектері, омыртқа сынуы жағдайында құрсаулауды табельді және
көмекші құралдармен алғашқы медициналық көмек көрсетудің ережелері

6.

7.

«Шапочка Гиппократа»

8.

Гигроскопиялық дәке/ tela hydroscopicum/
Десмургияда қолданылатың қажеті материал. Бұл сирек түйнекті, сирексіз
тарқатылған жіптерден құралатың мақтаөмата ткані, фармакопия заңы бойынша 1 смге. 12х12 жіптерден түзелеуі керек. Оның көп мөлшерде ылғал сіңіргіш және
гигроскопиялық қасиеті бар. Дәке барлық таңу материалдарының ішіндегі қан мен
ірінді ен жақсы сіңіретің зат. 5х5 см. көлемдегі гигроскопиялық дәке қиқымы суға 10
сек. кем уақытта батуы қажет. Бұнымен қатар қатқыл дәке де болады, ол сары оңымен
айырылады да беткейлік таңуларға қолданылады.
Мақта/ gossypium/
мақта өсімдігінің талшықтары. Емдік
мақсатта оның екі түрі қолданылады: компрессті және гигроскопиялық
/майсыздандырылған/. Компресстісін шеткері орган иммобилизациясы жылу
компресстері т.б. кездері қолданады.

9.

«Чепец»

10.

2. Гигроскопиялық мақта көп мөлшерде ылғал сініргіштігімен,
талшықтылығымен мақта ширағын /шарик/ суға салу арқылы тексереді: 1 г.
құрғақ мақтаны торға салып, суға сініреді де өлшейді, 18-21 грамм болуы керек.
Ол жара беткейімен тікелей жанаспауы керек, сол үшін түрлі мақтаөдәке
тампондары жасалады.
Алигнин /alignum/ жалған аты лигнин жұпөжұқа сарғыш дәнекерлі
қағаз жапырақшалары. Сініргіш қасиеті бар /суға сіңген 1 г. алигнин, 5 минут
бойы суы ағылғаннан соң 14 грамм болуы керек/. Кемшілігіөтез ұнтақталып
қылұында. Бұны да дәкеге орап тампон түрінде қолданады.
Пакляө зығыр, есірткі сабақтарының алғашқы өңдеудерінен соңғы
қалдықтары , тұяққа таңу салғанда төсеніш материалы қызметін атқырады.
Целлофан /сылдыр қағаз/ ө қалыңдығы қ,қә мм. Целлюлозадан
жасалатын материал. Оны ылғал өткізбеуі үшін компресс, жараны қорғау
кездері қолданады.

11.

12.

Таңғыш материал пішіндері .
Тампон мақта шиыршығың көлемі 10х10 см. дәкеге орайды. Егер оны конверт түрінде
жасаса, шығып тұрған жіп шеттері жараға тиммейтіндей етіп орындалуы керек.
Салфетка /сүлгіме/, лонгет, орамал түрлі пішіндегі /квадрат, сопақша,
ұшбұрышты/ дәке қиқымдары.
Праща -сопақша шеттері кесілген дәке қиқымы.
Бинт көбіне дәке, сирек жағдайларда фланель, трикотаж маталарынан
жасалынатың десмургияда жиі қолданылатын таңғыш материал. Стандартты жиі
тараған бинт түрі - ұзындығы 7 метр, ені - 10 см. Онда денесін /бұктелген бөлігі/, бос
шеттері мен арқасын /сыртқы беткейін/ және бүиірін /ішкі беткейін/ айырады.
Таңуды келесі түрде жіктеуге болады: сініретің, қысатын компрессті, бинтті, арнайы.

13.

Крестообразная
повязка на
затылочную
область
Повязка на один
и два глаза

14.

Компрессті таңулар.
Суық компресс кезінде қандай да бір мата қиқымын /фланель, трикотаж/
суық суға малып, зақымдалған жерге салады да оны бинт не өзге таңғыш
материалымен бекітеді. Әрбір 10-15 минут сайын сулап отырады.
Жылытатын компресс кезінде алғашқы қабатын су, спирт не
антисептикалық ерітіндіге малады да сығып зақымдалған жерге салады.
Оның бетіне клеенка, целлофан, сосын мақтаны бірөбірінен асып
тұратындай етіп саладыда бинт, орамал т.б. материалмен бекітеді.
Компрессті 4-6 сағатта алмастырады.
Қымтап орау таңғыш материалды суық суға малып, сығады да
зақымдалған жерге салады. Оның беткейін жылу ұстанғыш қабатпен
қымтап орайды / майсызданған мақта, жұн, фланель т.б./.

15.

16.

Бинтті таңулар.
Бинтті таңуларды көбіне шеткері органдар мен ыңғайлы дене
бөліктеріне салады. Басқа да таңулар тәрізді оларға да келесі
талаптар қойылады: қан мен лимфа айналымына кедергі болмауы
қажет, біркелкі жетуі, қозғалып кетпеуі керек. Бинтті қолданғанда
оның денесін оң қолда ұстайды да бос шетін сол қолмен арқасын
дене беткейіне келтіріп салады. Кез келген бинтті таңуда бинт
ұшын бірінші айналымда басатындай етіп, салады да әрі қарай
қажеті бағытта жалғастырады. Болған соң ұшын ортасынан екіге
бөле қиып шеттерін зақымдалған жерге келмейтіндей етіп
байлайды.

17.

Повязки на кисть
Повязки на нижнюю конечность
Повязки на верхнюю конечность
и туловище
Повязки на грудную клетку

18.

Бинтті таңу түрлері:
Циркулярлы таңу
Спиральды таңу
Сегіз тәрізді таңу
Орамал тәрізді таңу

19.

20.

Арнайы түрінің өз түрлері барө каркасты, желімді,
иммобилизациялық. Иммобилизациялықты өз
алдына шиналық және гипсті деп бөлуге болады.
-Сініретін құрғақ және ылғалды болуы мүмкін,
олар жара бөліндісін микрофлора және бұзылу
өнімдерімен қоса сіңірулері тиіс. )ұрғақ таңу үш
қабаттан құраладыө сіңіретін ө құрғақ дәке
сүлгішесі, қабылдап алатынө гигроскопиялық
мақта,
-Ылғалды салғанда қабылдап алатын бөлігін,
натрии хлориді, сульфат магнии т.б.
гипертоникалық ерітінділерімен ылғалдайды.
Қысатын таңуларды қан ағулары және сіңір,
буын т.б. жіті қабынулары кезінде салады.
Зықымдалған жерге ойөойларың толтыра мақта
салады да қан айналуы бұзылмайтындай етіп
қысып таңады. Оны 12-24 сағаттан соң арасына 2-3
сағат үзіліс беріп, алмастырады. Оның компрессті
және қымтап байлау тәрізді түр өзгешеліктері
болады.

21.

22.

23.

Циркулярлы таңу - пішіні цилиндр тәрізді дене бөлімдеріне салынады. Бинт
айналымдары толығы мен бірін-бірі басып түруі керек.
Спиральды - ен кең тараған түрі. Оның айналымдарын бірін біріне жартылай
басып тұратындай етіп, не үштен бірін, салу керек. Бинт тығыз жатпаса оны
бұрап салады да әр айналымда қайталап отыруға болады. )ұйырықты бинттегенде
айналып араларына қыл жіберіп отырады.
Жорғалаған таңу алғашқы қабатты не төсеніш материалын бірден бекіту үшін
салынады. Айналымдарды бірін бірі жаппайтындай қылып салады.
Орамал тәрізді таңу ө бас, аяқ, мойын т.б. жерлерге салынады. Дәке не басқа
матадан негізі 180 см., ұзындығы 65 см. орамал жасалынады. Жақсылап бекіту
үшін ұштарына жіп салынады.

24.

Косыночные повязки

25.

Пайдаланылған әдебиеттер
1. Общая хирургия, В.К.Гостищев
2. Интернет www.google.kz
3. С.В. Петров - Общая хирургияС.В. Петров - Общая
хирургия 2002г
4. Т. Қасенов Қ.Дүрмәнов, Жалпы хирургия,1992 жыл.
Алматы.

26.

Назарларыңызға
рахмет!!!