Су тораптарының жіктемесі

1.

Жасымда ғылым бар деп ескермедім,
Пайдасын көре тұра тексермедім.
Ержеткен соң түспеді уысыма,
Қолымды мезгілінен кеш сермедім.
АБАЙ ҚҰНАНБАЙҰЛЫ

2.

7
Су
өткізгіш
ғимаратт
а-рының
түрлері:
1
1
6
2
5
3
3
4
5
6
3
4
Бетоннан
соғылған
гравитаци
я-лық
бөгеттерді
ң
кемшіліктері?
5
2
2
Бетоннан соғылған гравитациялық
бөгеттердің артықшылықтары?
4
1
Жер
бөгеттері
туралы
мәлімет
бер
Гравитац
иялық
бөгеттер
дегеніміз
қандай
бөгеттер
?
7
Бөгетті
пайдала
ну
барысын
-да
басқа да
әсер
ететін
күштер:
6
Бетоннан
соғылған
су
қашыртқы
бөгеттерді
ң
конструкциясын
көрсетіңіз
?
7

3.

1. Су өткізгіш
ғимараттарының түрлері:
1. Су қашыртқылар, бөгеннен артық суды әкету үшін бөгенді
торып кетуден қорғайды.
2. Шаруашылық су түсірушілер-бөгенді торық бостау үшін
қолданылады, мысалы, бөгеннің апатты жағдайында.
Шаруашылық су түсірушілердің табанын пайдаланбайтын
деңгейінен төменірек орналастырылады.
3. Апатта су түсіруші-бөгенді қажетті жайдайда торық босату
үшін пайдаланады.

4.

2. Жер бөгеттері туралы
мәлімет бер
Жер бөгеттері ең көп тараған бөгеттерге жатады. Оларды кезкелген табандарда тұрғызуға болады. Тұрғызылу тәсіліне
байланысты жер бөгеттер екі түрге бөлінеді:
1. 1. Грунтты бөгетке құрғақ түрінде себу;
2. 2. Сумен үю арқылы тұрғызылған.

5.

3. Гравитациялық бөгеттер
дегеніміз қандай бөгеттер?
3. Гравитациялық бөгеттер
дегеніміз қандай бөгеттер?

6.

4. Бетоннан соғылған гравитациялық
бөгеттердің артықшылықтары?

7.

5. Бетоннан соғылған гравитациялық
бөгеттердің кемшіліктері?

8.

6. Бөгетті пайдалану барысында
басқа да әсер ететін күштер:
Толқын,
мұз,
тасындылардың қысымы
жер сілкінісінің әсері.

9.

7. Бетоннан соғылған су қашыртқы
бөгеттердің конструкциясын көрсетіңіз?

10.

САБАҚ ТАҚЫРЫБЫ:
СУ ТОРАПТАРЫНЫҢ
ЖІКТЕМЕСІ

11.

ЖОСПАР
Су тораптары туралы мәліметтер.
Су тораптарының орналасқан жеріне
байланысты түрлері.
Су шаруашылығының қызмет көрсетілетін
салаларына сәйкес құрылыстар.
Су тораптарын салу тәсілдері.
Сайрам-су өзеніндегі су алу торабы.
Талғар өзеніндегі су алу торабы.

12.

СУ ТОРАБЫ
Су
торабы деп – жұмыстың орналасуы мен
шарттары
бойынша
бірлескен,
біріктірілген
гидротехникалық құрылыстар тобы.

13.

Әлемдік деңгейде Қазақстан суы тапшы мемлекеттерге жатады, яғни құрғақ
аймақ. Сол себепті судың әрбір тамшысы біз үшін маңызды. Бізде бар өзендердің,
каналдардың, көлдердің бойына су тораптарын орналастырудың басты себебі
осында. Суды есеппен қабылдап, есеппен жұмсау. Су біз үшін қымбат.

14.

Теңіз
Каналдар
Көл
Су тораптары
орналасқан
жеріне
байланысты
Өзен
Тоған

15.

Су-Энергетикалық
Суды реттеу,
өлшеу,
мелиорация
Су шаруашылығының
қызмет көрсетілетін
салаларына сәйкес
құрылыстар:
Көлік қатынасы,
Балық
шаруашылығы
Қалаларды
абаттандыру,
спорттық
мақсаттар

16.

Су тораптарының суды өткізуіне
байланысты жер асты және жер үсті
болып екіге бөлінеді.
Жер үсті су өткізу
Жер асты су өткізу

17.

Су тораптарын салу тәсілі.
Үлкен өзендердегі заманауи су тораптары
құрылымдардың үлкен көлемімен, оларды салудың
әртүрлі құрылыс әдістерімен, құрылыс процесін
ұйымдастырудың күрделілігімен, құрылыс жұмыстарын
механикаландырудың
жоғары
деңгейімен
ерекшеленеді.
Су торабын салу кезінде су шығынын өткізіп
жіберу-құрылысты
ұйымдастырудың
маңызды
міндеттерінің бірі. Су тораптары мен жекелеген
Гидротехникалық құрылыстарды салу тәжірибесінде
бұл міндет жергілікті гидрологиялық құрылыстарға
байланысты
бірнеше
жолмен
шешіледі.
топографиялық
және
инженерлік-геологиялық
жағдайлар.

18.

Су тораптарын салу тәсілі.
А) Құрылыстың бірінші кезеңі. Б) Құрылыстың екінші кезеңі.

19.

САЙРАМСУ ӨЗЕНІНДЕГІ СУ АЛУ ТОРАБЫ
Су алу торабы Түркістан облысы, Сайрам ауданында Сайрамсу өзенінде
таулы бөлігінде орналаскан. Суалғыш бүйipлiк, екі жақты, суғару үшін
мақсатталған. Су торабы жобасы «Казгипроводхоз» институтымен
1935 жылы жасалынған.

20.

21.

ТАЛҒАР ӨЗЕНІНДЕГІ СУ АЛУ ТОРАБЫ
Су алу торабы Алматы облысы, Іле ауданында, Талғар ауылынан 4 км
жоғарыда орналасқан. Су торабы 2 арқалықты қалқанды бөгеттен, қисық
сызықты каналдан және 2 жағағада су беруді қамтамасыз ететін су
қабылдағыштан тұрады. Жобаны «Казгипроводхоз» институты 1957
жылы жасаған.

22.

23.

ТАПСЫРМА
Өз бағытымен ағып келе жатқан өзеніміздің бойына су
тораптарын салуымыз керек.
Оң тарапқа кіші 3 жапқыш орналастыруымыз қажет, сол
тарапқа кіші 1 жапқыш орналастырамыз, өзеннің өз бағытына
5 үлкен жапқыш орналастырамыз. Сол кезде бізге суды
есеппен беруге мүмкіншілік бар.
Өз бағытымен ағып келе жатқан өзеніміздің бойына су
тораптарын салуымыз керек.
Оң тарапқа кіші 1 жапқыш орналастыруымыз қажет, сол
тарапқа кіші 2 жапқыш орналастырамыз, өзеннің өз бағытына
3 үлкен жапқыш орналастырамыз. Сол кезде бізге суды
есеппен беруге мүмкіншілік бар.

24.

ҮЙ ТАПСЫРМАСЫ
1.
«Су алу тораптары» И.С.Сейтасанов, Алматы, 2012ж.
2.
«Гидротехникалық құрылымдар» А. Т. Базарбаев,
Оқулық, Алматы, 2015ж.
3.
https://otherreferats.allbest.ru/life/00026590_0.html