Пневмонияның қоздырғышына байланысты клиникалық ерекшеліктері

1.

Пневмонияның қоздырғышына байланысты
клиникалық ерекшеліктері. Жүре пайда
болған иммунодефицитпен ауыратын
науқасты жүргізу және емдеу
Орындаған: Нурмаматов Д

2.

Жеке турлеріне сипаттама.
Пневмококктык пневмониялар
Балалара 6-айлык жас кезенінен бастап тән, олар біріккен
ошакты, ауыр емес немесе ауыр турде отуі мумкін Классикалык
турі - крупозды пневмония, ол жасөспірімдер мен ересектерге
тан. Пневмококктык пневмония өкпедегі ірінді-деструктивті
урдістер дамуынын ен жиі себебі болып табылады, олар кейде
пиопневмоторакс тузілуімен отеді. Кебінесе 15 - 20×109/л
жогары, солга ыгыскан лейкоцитоз, ЭТЖ 20 - 40 мм/саг
байкалады, бірак алгашкы 2 - 3 кунде булардын болмауы
мумкін.

3.

4.

Стафилакокктык пневмониялар.
Стафилококктык ауруханадан тыс пневмония жайлы мына
жагдайларда ойлану керек:
» бір жаска дейінгі, асіресе стафилодермиясы бар,
балаларда;
» екпедегі аукымды урдіс болган кезде жоне кілегей тарізді
іріндіплеврит болганда;
» пенициллиндер кабылдаган балалардын, аурухана
ішілікжуктырылуы болганда;
» кадімгі пневмониямен аурган адамда 25×109/л
жорарылейкоцитоз болганда.

5.

6.

Стрептококктык пневмониялар.
Стрептококктык пневмония туралы мына жагдайларда ойлану
керек:
» егер 3 - 7 жасар баланын екпесінде екіжакты,
инфильтрациядан абсцесске дейінгі әртурлі кезгендегі
дөнгелек пішінді көптеген ошактар болса жане өкпе тубіріндегі
лимфа туйіндері улгайса;
» екіжакты, суйык, ірінді плеврит болганда;
» атровентрикулярлык блокада дамыганда;
» АСЛ-0 титрлері жогарылаганда.
Плеврит жиі дамиды, ірін пневмококктык пневмониядагыдан
суйыгырак, фибрині аз болады (мумкін стрептокиназанын асері
натижесінде).

7.

8.

Хламидиялык пневмониялар
Хламидиялык пневмониялар өмірінің алгашкы 6 айындағы
балалардағы пневмонияны шакырады, жуктырылу анасында
жынысмушелерінін хламидиялык инфекциясы болганда,
босану кезінде (сирек жағдайда курсақ ішілік) болады.
Клиникалык, көрінісі удемелі жөтелінен, температуралык
реакциясы тахипноэден, майда копіршікті сырылдардан,
бронх обструкцияснын клиникалык белгілерсіз өкпенін
керілунен, едуір лейкоцитоздан (жи>30×109/л) жане
эозинофилиядан (=5%) куралады. Рентгенологиялык зерттеу
кезнде өкпенін керілуімен катар өкпе суретінін кушеюі жане
милиарлык туберкулез корінісіне уксас көптеген майда
ошактар аныкталады.

9.

Хламидиялык пневмониялар
Клиникалык тургыдан, балада мына белгілер болган
кезде хламидиялык пневмония диагнозын кою қиынға
туспейді:
» калыпты немесе субфебрильді температура кезінде
удемелі ентігу;
» анамнезінде (емірінің алкашкы айында) Узак сакталан
конъюктивиттің болганы;
» кургак стокато жетелі
» бронх обструкциясыз шашыранды ылғалды сырылдар;
» әдеттен тыс жогары лейкоцитоз жане эозинофилия:
» жуктілік кезінде анасынын жыныс мушелерінен
беліністердін болганы.

10.

11.

Haemophilus influenzae (АфанасьеваПфейффер таякшасы) шакырылган
пневмония.
Коздыргыш
өкпеде
инфильтрация
ошактарын,
бронхиолалар эпителийінің некрозын, геморрагиялык ісіну
шакырады. Ауру 5жаска дейінгі балаларда байкалады,
басталуы жедел, фебрильді температурамен, токсикозбен
өтеді. Клиникасы мен рентгенологиялык керінісі бойынша
ол туралы кудіктенуге мына белгілер кемектеседі:
» геморрагиялык плевралык экссудаттын болуы;
» аукымды урдіс кезінде лейкоциттер санының жане ЭТЖ
калыпты болуы;
» пенициллин енгізудің тиімсіз болуы.

12.

13.

Mycoplasma pneumoniae
шакырылган пневмония.
Сырқаттанушылық әр 4 - 5 жыл сайын, эдетте тамыз - караша
айларында жогарылайды, жабык ужымдарда ол 1000-га
шаққанда 10 дейін жетуі мумкін. Сыркаттангандардын арасында
мектеп жасындагы балалар басым болады. Диагноз коюга мына
белгілер кемектеседі:
» эпидемиялык мезгіл;.
» коньюнктивалардын суйыктык белінусіз кызаруы;
» шашыранды, кобінесе асиметриялык сырылдар (бронхит);
» кос өкпедегі гомогенді емес, кобінесе асимметриялы
инфильтрация;
» лейкоцитоздын болмауы, калыпты немесе шамалы
жогарылаган ЭТЖ.

14.

15.

Ішек флорасы шакырган пневмониялар.
Бул топка ішек таякшасы (E.coli), Клебсиелла, грамм теріс
аэробтар коздырган пневмониялар жатады. Негізінен бул
ауырганга дейін антибиотиктер кабылдаган балалардағы
аурухана ішілік пневмониялар. Антибиотиктер тыныс
жолдарынын, калыпты микрофлорасын басып тастайды, бул
олардын ішек аутофлорасымен немесе ауруханалық
штаммдармен себілуіне әкеледі. Эдетте осы екі жағдай да
полирезистенттік турлерге катысты болады. Буган тек
емірінін алгашкы айларынданы балалардағы жиі
ампициллинге сезімтал. Е.соі шакырган пневмониялар
жатпайды. Олар эдетте екі жакты болады, бірақ негізінен
өкпенің бір белігін ғана закымдайды. Жиі пневмоторакс
дамып, плеврада едуір аукымды жабынды тузіледі.

16.

Анаэробтык пневмониялар.
Анаэробтар
(пептококктар,
пептострептококктар,
бактероидтар
және
баскалары)
бактериялық
пневмониясы бар наукастарда аспирация кезінде,
манипуляциялар кезінде (бронхоскопия, интубация,
плевра кусын тесу) теменгі тыныс жолдарын жуктырып,
шіру урдісін шакырады. Сыркат ауыр пневмония турінде,
абсцесс жэне/немесе эмпиема калыптасумен, сирек
жағдайда - тіндердін еруімен өтетін екпе гангренасы
турінде өтеді. Аэробты инфекция туралы кудік
какырыктын немесе экссудаттын шірік иісі болганда
туады.

17.

Респираторлық вирустар шакырган
пневмониялар.
Аденовирустық пневмониялар
Аденовирустық
пневмониялар
облитерациялаушы
бронхиолиттің морфологиялық негізі болып табылады. Бул
кезде өкпе тінінің домалак торшалы инфильтрациясы, кейде
некрозбен, бронхиолалардын және артериолалардын
закымдануы болады, бул айтарлыктай обструкцияны, ал
кейіннен облитерацияны шакырады.
РС-вирусты пневмония. Омірінің алгашкы айларындағы,
асіресе шала туган балаларда, ауыр бронхиолиттің
клиникалык көрінісімен бірге дамиды. Оның негізінде
альвеолааралық
қалқалардын
мононуклеарлық
инфильтрациясы,
альвеолалардагы
экссудат,
рентгенограммада көрінетін ателектаздар жатады.

18.

19.

Парагрипптік пневмониялар.
Парагрипптің 3-турінің вирусы иммундык тапшылыгы бар
балаларда алып торшалы пневмония шакыра алады. Мундай
пневмониялардын
клиникалык
керінісінін
бронхит
клиникасынан айырмашылыгы аз болады. Вирустык
пневмония диагнозы тек рентгенограммада біртегіс емес
анык шекарасыз пневмониялық көлеңке болганда,
бактериялык
пневмонияларга
тән
гемограммадагы
ауыткулар болмаганда және антибиотиктер тимсіз болган
жагдайда гана расталады.

20.

Жүре пайда болған иммунодефицитпен
ауыратын науқасты жүргізу және емдеу
Иммунитет тапшылығы бар науқастардағы Пневмония
көбінесе атипті қоздырғыштарға байланысты, бірақ
сонымен бірге қоғамнан тыс пневмонияны тудыратын
қоздырғыштардан туындауы мүмкін. Симптомдар мен
белгілер патогенге және иммундық жүйені әлсірететін
ауруларға байланысты. Диагноз қан мәдениеті мен тыныс
алу жолдарының секрециясы негізінде қойылады. Емдеу
иммундық жүйенің күйіне және қоздырғыштың түріне
байланысты.

21.

Иммундық жүйенің қорғаныш қасиеттері әлсіреген
науқастарда потенциалды қоздырғыштар өте көп. Олардың
арасында ауруханадан тыс пневмонияның қоздырғыштары
да, атипті қоздырғыштар да бар. Бірнеше қоздырғыш қатысуы
мүмкін.
Патогендер
иммундық
жүйенің
қорғаныс
қасиеттерінің ақауларының түріне байланысты болуы мүмкін.
Алайда, респираторлық симптомдар мен кеуде қуысының
рентгенограммасындағы өзгерістер инфекцияға байланысты
(немесе оған қосымша) ғана емес, сонымен қатар басқа
процестерге байланысты да дамуы мүмкін, мысалы, өкпеден
қан
кету,
өкпе
ісінуі,
радиациялық
зақымдану,
цитотоксикалық препараттарды, ісік инфильтраттарын
қабылдау салдарынан өкпенің уытты зақымдануы.

22.

Клиникалық көріністер
Симптомдар мен белгілер иммунитеті сау науқастарда
ауруханадан тыс пневмонияда байқалатындармен бірдей
болуы мүмкін. Шағымдарға:
• әлсіздік,
• қалтырау,
• жөтел,
• ентігу
• кеудедегі ауырсыну жатады.
Алайда, иммун тапшылығы бар науқастарда қызба немесе
тыныс алу белгілері байқалмауы мүмкін; нейтропения
фонында іріңді қақырық жағдайлары сирек кездеседі.
Кейбір науқастарда фебрильді жағдай жалғыз белгі болып
табылады.

23.

Диагностика
• Кеуде қуысының рентгенографиясы
• Оттегімен қанықтыруды бағалау;
• Төменгі тыныс жолдарынан үлгілерді алу үшін қақырықты индукциялау
немесе бронхоскопия
• Бак. посев
• Ықтимал қоздырғыштар симптомдар, рентгендік өзгерістер және иммундық
тапшылықтың әртүрлілігі негізінде анықталады
Кеуде қуысының рентгенографиясы және оттегімен қанықтыруды бағалау
(әдетте импульстік оксиметрия арқылы) тыныс алу белгілері немесе фебрильді
жағдайы бар иммун тапшылығы бар науқастарда жасалады. Егер инфильтрат
немесе гипоксемия болса, диагностикалық зерттеулер жүргізу қажет. Егер
патоген Pneumocystis jirovecii болса, рентгенография қалыпты болуы мүмкін,
бірақ әдетте гипоксия немесе оттегінің альвеолярлы-артериялық градиенті
жоғарылайды. Егер клиникалық көріністерде пневмонияға үлкен күдік болса
және кеуде мүшелерінің рентгенографиясы ешқандай ауытқуларды анықтамаса
немесе олар шамалы болса, онда кеуде мүшелерінің КТ-ны жүргізу қажет.

24.

Диагностика
Қақырықты зерттеу және бак. посев жүргізіледі. Қақырықты
зерттеу
граммен
бояуды,
микобактериялар
мен
саңырауқұлақтардың бояуын және бак. посев, кейде вирустарды
тексеруді қамтуы керек. Егер аспергилл тұқымдасының өкілдері
инфекцияның белгілері немесе қауіп факторлары болса,
сарысулық галактоманнанға талдау жүргізу қажет.
Микробиологиялық диагнозды индукцияланған қақырықты және
қолдану арқылы белсенді түрде алу маңызды үлгілер
бронхоскопия кезінде алынған, әсіресе иммундық функциясының
ауыр бұзылулары бар немесе кең спектрлі антибиотиктерге жауап
бермейтін науқастарда. Патогенге тән нуклеин қышқылдарын
немесе антигендерді анықтайтын молекулалық зерттеулер
микробтық қоздырғышты анықтау үшін көбірек қолданылады.

25.

Емдеу
Кең спектрлі антибиотиктер. Микробқа қарсы терапия
иммундық
жүйенің
бұзылуына
және
белгілі
бір
қоздырғыштардың
қауіп
факторларына
байланысты.
Нейтропениямен ауыратын науқастарда емдеу иммундық
жүйенің бұзылуына, флюороскопиялық зерттеу нәтижелеріне
және
аурудың
ауырлығына
байланысты.
Әдетте,
ауруханаішілік пневмония сияқты грам-теріс бациллаларға,
Staphylococcus aureus және анаэробтарға қарсы тиімді кең
спектрлі антибиотиктер қажет. Егер АИТВ жұқтырмаған
науқастар антибиотикалық терапияның 5 күнінде жақсармаса,
саңырауқұлаққа қарсы препараттар қосылады.

26.

Назарларыңызға рахмет!