‫میراث فرهنگی و قوانین آن در ایران

1.

‫دانشگاه تهران‬
‫دانشکده هنرهای زیبا‬
‫کارشناسی ارشد مرمت و احیاء ابنیه و بافت های تاریخی‬
‫میراث فرهنگی و قوانین آن در ایران‬
‫قوانین و تشکیالت مرمت‬
‫مهرماه ‪1389‬‬
‫‪1‬‬

2.

‫نقش نگار‬
‫‪naghsh-negar.ir‬‬
‫مرجع عمران و معماری ایران‬

3. فهرست:

‫فهرست‪:‬‬
‫میراث فرهنگی و قوانین آن در ایران دوره قاجار‪3.....................................................................‬‬
‫‪ ‬‬
‫میراث فرهنگی و قوانین آن در دوره رضا شاه‪ ،‬سال های ‪(1320-1299‬پهلوی اول)‪10..........................‬‬
‫‪ ‬‬
‫میراث فرهنگی و قوانین آن در دوره محمد رضا شاه‪،‬سال های ‪(1357-1320‬پهلوی دوم)‪23....................‬‬
‫میراث فرهنگی و قوانین آن در ایران بعد از انقالب اسالمی‪ 33 .....................................................‬‬
‫‪ ‬‬
‫‪3‬‬

4. میراث فرهنگی در ایران دوره قاجار

‫میراث فرهنگی در ایران دوره قاجار‬
‫ا ر از آنهررا‬
‫از دیررر برراز در ایررران قابلی ر انمقررال پیررام ضوس ر آاررار و ضرررور‬
‫مورد ضوجه بوده اس ‪.‬ضعمیرا انجام شده بر بناهای دوران اسرالمی را مری ضروان بره‬
‫عنوان گواهی بر ضوجه به اهمی آاار باقی مانده از گذشمه در این دوران ضلقی نمود‪.‬‬
‫ورود لطما جدی به آاار خصوصا محوطه های ضاریخی از دوره قاجار به بعد‬
‫آغاز می گردد‪.‬آنچه در گذشمه در مقیاسی محدود و برای به دس آوردن گنج انجام‬
‫می شد به همه آاار ضسری می یابد و موجب از دس رفمن محوطه ها و بناهای‬
‫ممعددی می گردد‪ .‬عل این امر از یک سو عدم آگاهی عمومی از ارزش آاار و‬
‫جهل و سود جویی کام و از سوی دیگر ورود اروپاییان عالقمند به شناسایی و‬
‫ضملک اشیاء ضاریخی بود که اضر بودند برای ضحصیل آن هر قیممی را بپردازند‪.‬‬
‫اروپاییان ابمدا به دالیل سیاسی و نظامی به ایرران ضوجره نمروده و بره ضردریج بره آارار‬
‫ضاریخی آن نیز عالقمند شدند‪.‬‬
‫•ناصرالدین شاه قاجار‬
‫رناگبو گا وودگ یگ‬
‫نو نگنهووروگای ار ووریگ یگا وویگ یایگدوواگدابوویگ ایاگگاو وور گ یانهوویگ گو ووبیگووورگتوویا گاوورگگ و‬
‫را اگا یایگداگان زگواگق یگدر یگاب اگااا دگآثریگخ گن دگبوثث یادگنورگاوبو ویگازگخو گوویگ ورگگاویگتو ای ‪ .‬عقو گ‬
‫قوویای ا گ‪ 1895‬وو یگا وویایگ گ یان وواگ گب و گ گبدرو گآیگ یگ‪ 1900‬گا ضووجگ را وواگ یگیاوووواگووورگآیگووواگباوور گا نوویگ‬
‫ت رگگ ض دگا یاثگ یانهیگ یگا یایگا د‪.‬‬
‫آنچاگب وگار راریگقر ریگویگا یاثگ یانهیگا یایگی باگا دگاندصیگویگا یگ یایگنو وگ گنب اگ هل‪،‬گ گ و یگ‬
‫گ یا وگا بارعیگو وگداگاا اگقرولگبریایگا د‪.‬‬
‫‪4‬‬

5. بلدیه تهران

‫میراث فرهنگی در ایران دوره قاجار‬
‫قانون بلدیه‪:‬‬
‫ظ‬
‫اولین و ضنها رک دول قاجار در جه ضوجه به‬
‫آاار‪ ،‬اشاره ای کوضاه در قانون بلدیه اس ‪.‬‬
‫ضشکیال قانوني بلدیه در آغاز مشروطی ضأسیس شد‪ .‬و‬
‫پس از قرنها زندگي ضح رژیم اسمبدادي براي اولین بار‬
‫مردم ق یافمند که در اضخاذ ضصمیماضي که مربوط به رفع‬
‫بعضي از هزاران مشکل آنها بود شرک یافمه و ا هار نظر‬
‫کنند‪.‬‬
‫قانون بلدیه در ضاریخ ‪ 1285‬به ضصویب رسید‪.‬‬
‫بلدیه تهران•‬
‫ی صل ا ل ا ی قرن ی اس از آنرا قص اصبی بث س وب ا یا دفظ انر ج هی ار ا فرگ د ا ج اارلی‬
‫هی ن ی ا ی ی ای دن ‪،‬دایر نمودن موزه ها و حفظ و مرمت مساجد و مدارس و ابنیه عتیقه یا‬
‫اا ی ایو و وا وب ا ای اری ‪.‬‬
‫‪5‬‬

6.

‫میراث فرهنگی در ایران دوره قاجار‬
‫امتیازها و قراردادهای مربوط به میراث فرهنگی در دوره قاجاریه‪:‬‬
‫"خری رنیگداگواگعن ایگ هرنهی گ رگعنر یگ هیگواگا یایگا ر یدگایگدی ن گاا ایوگعالقواگ ا وبن گوویاگگد و گآثوریگ‬
‫نف سگ گعب قردگا یایگ یگص یدگاارریگااب رزابیگواگ ودگآ ی وگ گ یگصو یدگورزت ودگوواگاارلو گخو گا ویگآثوریگ گ‬
‫ا رءگایزن وگیاگورگخ گواگد ی وریگانبقولگنار نو ‪.‬اتیچواگا ویگعاولگ ورل ریگ یازگگان ور گاویگ و گ لویگاو ایدیگازگآیگ‬
‫ورقیگنارن وگا د‪.‬تزای گارگگی زاناگ گ فیگار یگداگو باگخری ریگ گ ورگا یان وریگن وباگ و گ بلودگوویگآیگ ای گدواگ‬
‫ازگزاریگنرصیال یگ روگقر ریگ نیگ یگد گ گقییگا گااب رزادگایادن وگاگگ هودگعاب وردگدفوریگگ گبابو گآثوریگ‬
‫عب قاگویاگگو ضیگازگااردیگور برنیگ ا وگ وگا د‪(".‬نههوری‪)39:1385،‬‬
‫و یگبیب گازگا یگدفریگگارگداگو بیگواگقص گواگ دگآ ی یگا رءگعب قاگص یدگایگتی بن گبورگاقرصو گ‬
‫ور بریگ نر ی‪،‬گازگنبر جگ گآثریگو دگآا وگ ریگاووالنگ گتوزای گاورگگ ق واگایا واگناویگ و گ گا و ر یگدواگ‬
‫و یگص یدگو دگایگآا ن گازگا یایگخریجگایگتی ن ‪.‬‬
‫‪6‬‬

7.

‫میراث فرهنگی در ایران دوره قاجار‬
‫فرانسویان و قراردادهای انحصاری حفاری در ایران‪:‬‬
‫ءگاو ی دگ گ‬
‫ابث فرناگا یایگ یگ ی نگقییگو ب گ یگو بی یگ یا وگاقبصر گگواگ یگایگوی ‪.‬ای گ گ لبیگداگواگ و‬
‫لخی یگارگگ یوریگع ر گقر ریگ یگ قیگدرالگواگ یگایگوی نو گ گ یگاقروولگا ونهر ادگخوری یگاویگت نواگاقور ابیگیاگازگ‬
‫یگیاوگخ گویگایگ ا بن گ‪.‬‬
‫"یاوگدلگ یوریگویاگگد گ یگآا ‪،‬گعق گقیای ا گورگ لگو هرناگ گ ی گااب رزادگد یگو ‪.‬آیگا گویاگگبثا یگ فیگاورگگ‬
‫رناگای ار ووریگ گآاوور تیگا ووثدگدرداوواگووویاگگعیضوواگاوویگچ ووزگگ یگاقرو ولگ‬
‫بفی دوویگ ووروگووواگای اوور‪...‬انه ووزوگاوورگگ و‬
‫اقو ایگگاو لگنقو گ گب و اگوبووویگ ر ویگ گاقبصوور گگای اورگگ گنهر بوراگبوا ووجگ وروگ گاویا ووریگ گا وبفر وگازگ والحگوینو وگ‬
‫ی وگ گاعارلگنف ‪،‬گاااگزا ناگ رزگ وی گااب ورزگاندصوریگگدفوریگگوواگ یان واگ‪،‬گاوبو اگ یگ ورلگ‪ 1885‬او ال گگب ووگ‬
‫نرصیال یگ روگ گ اسگ یگ‪ 1900‬ا ال گگب وگاظفیال یگ روگ ‪(".‬د د‪،‬گ‪)201-200:1385‬‬
‫‪7‬‬

8.

‫میراث فرهنگی در ایران دوره قاجار‬
‫یان ر گ یگ از ا گایگ‪ 1895‬ا ال گگقیای ا گ"ااب رزگاندصریگادب رفگآثریعب قاگ یگاارل گادی واگا ویای" وو ی گ‬
‫لدگا یایگ گ یان اگو باگ ‪ .‬ویگوواگا یگقیای ا گدواگ یگا ودگ صولگبنظو گ و وگوو گاندصوریگدفوریگگ یگباور گخور گ‬
‫ا یایگواگ لدگ یان اگ ات ایگ گ گویگا رسگآیگا گ گ ا یتریگداگ گاهن سگا یگو گ گقولگازگآاو یگوواگا ویایگ یگ‬
‫ا ایوگعب قردگاصیگدریگایگدی گواگا یایگآا گ گویاگگارنز وگ رلگ یگ ریگازگاهابی یگاد واگاورگگبوری خیگ هوریگ نویگ‬
‫گا غ لگدفریگگ ‪ .‬اسگازگا گبرگ ااگارگ هیگ یان ریگواگدفریگگ یگا یگانوقاگا اااگ ا ن ‪.‬‬
‫گ یووریگ‬
‫" یگ رلگ‪ 1312( 1894‬قایگ) ز یگاخبوریگ وف یگ و لگال ور وگ یان واگآقورگگینو ورل گدواگازگ وبریگاخصو‬
‫ا یایگا گو گا اگ گا ا قدگاعبیگدضیدگنرصیال یگ روگیاگویاگگان قر گقیای ا گگ یگا ی گاندصریگبدق قورد ور وبریگ‬
‫گ لدگ یان واگور و گو ودگآ ی ‪ .‬او ادیادگ گ لود گبورگ‬
‫نر یگ یگ یا یگقبای گد یگ ران رایگا یایگداگاخص‬
‫افر گقیای ا گواگایدباگعالگ یآا گ یگد گ اگ ورلگوواگوو یگان را و گز ویاگبنظو گاو ا گا ویگقویای ا گدق قبوراگخ بویگا ورلگ‬
‫و ‪ .‬لدگا یایگایگخ ا دگقیای ا گواگ ض یگاؤ ورناگ گب ا گورگب ری ردگ ر یگبنظ گ گ گنار ن وگاورگ و یگیاگ ا ودگ‬
‫افر گآیگو یگگبنظ گ گبرگا یا گگداگافر گا یگقیای ا گیاگا یاگخ اان گدوی گدبویگالاقو یگازگ ی ویارگ گا ورالبیگدواگ‬
‫خ اوگنرخ اوگویگاثیگاخبالفگاخالقیگ گنژا گگارگ گای گا یایگی گگایگ ا گ یگ گویدنریگور ‪ ( ".‬ا یتری‪،‬گ ‪)12 :‬‬
‫‪8‬‬

9. مظفرالدین شاه قاجار

‫میراث فرهنگی در ایران دوره قاجار‬
‫ر رلگاسگازگعقو گا ویگقویای ا گ وروگبوی یگ‬
‫و ‪ .‬ووویاگگب و گد ووردگقوویای ا گ گد وو‬
‫البزا گ روگ ‪،‬گ یگبوری گ ورز ا گآت ودگ‬
‫‪ 1900‬قیای ا گو ریگننه یگبیگگ یگ رز وگ‬
‫صلگو یگ لگا یایگ گ یان اگو با و ‪ .‬گ‬
‫ا وویگچن و یگب ووبوگاوورگگ وریانوواگووویگا وویاث‬
‫یانهووویگا ووویای‪،‬گی ووونفریایگ گا یان وووریگ‬
‫اوبووووجگ گدبوووویگر یاوبووووجگیاگن ووووودگووووواگ‬
‫دض یگخری ریگ گ خرلدگ ا وریددگآنوری‬
‫یگا وویاثگ یانهوویگد و یگو و ریگو و و یگ گ‬
‫نراا گنا ‪.‬‬
‫مظفرالدین شاه •‬
‫قاجار‬
‫‪9‬‬

10. قلعه فرانسویان در شوش

‫میراث فرهنگی در ایران دوره قاجار‬
‫عق گا یگقیای ا گ ادن یگانفیگو یگی ونفریانیگدواگازگآیگاوبوجگ و ن گ ا ود‪ .‬دورجگز ویگال روو یگایارواگاگگ یگ وفینرااگ‬
‫اویاا گو گگچن یگایگآ ی ‪ ... :‬اتیچاگابدگا یایگازگا یگع ال گویگخوینو ‪،‬گ لویگآنهورگدواگ و ءگنب واگا ویگ و یگچ زاورگیاگ‬
‫ایگ انن گ یگودیگر گ گال گر واگ یگت باگان گداگآنهااگتنجگارگگویگار ریگا ی ثیگ گاگ ا گگارگیاگداگ یگ وویگ یگ ور گ‬
‫خ گازگچن یگعصیگ هدگا یان ریگادف ظگ ا باگ گا ب یگارگایز گ ا دگواگ گصب ادگ ینهیگازگ دگگ ا ن ‪.‬‬
‫گو یگبیب گ یگنب اگا یگقیای ا گننه یگ صدگ رلاگآثریگور برنیگا ویایگی واراگ‬
‫یگاخب ریگ یان ریگقویایگتی ودگ گیاوگایت نواگا وی دگ گبیقویگوویاگگو و گ‬
‫آاوووو یگااوووو یگعباوووویگور ووووبریگ نر وووویگ یگ ووووو گابوووویگا وووو گتی وووو ‪(.‬ابوووو گ‬
‫ها یزا گ‪)1368،‬‬
‫قلعه فرانسویان در •‬
‫شوش‬
‫‪10‬‬

11. رضا شاه پهلوی

‫میراث فرهنگی در دوران رضا شاه‪ ،‬سال های ‪ 1320-1299‬هجری خورشیدی (پهلوی اول)‬
‫د برگ نظرای یضرخری‬
‫ی رل ‪ 1299‬ا یگ ا ی ی وی‬
‫ی‬
‫اهب گ ور وی ی د خرن ای قر ری از در اد‪ ،‬وا ق ید ی‬
‫ی س اا ی اابرد قیای تی د‪ .‬ا ی د برگ ی ای وی ل رقبی نرب انی‬
‫خرلد ارگ ا بق و هرنهری ی بارای اا ی‬
‫درال الو ی قر ری‬
‫ر ی ا بارعی درد وی را ا‬
‫یا و خر‬
‫اابرد‪ ،‬قی‬
‫ص ید تی د‪ .‬ی اا ی ا ری و دا ور ت د رلهر از عق قیای ا‬
‫اندصری دفریگ یان ری ی ا یای ا ااا ا ی وا دفریگ ررید‬
‫ی ا بارعی ا یای ن ز‬
‫اا ال یانهی ا یای ب و آنری‪ ،‬و‬
‫ر با و ‪ .‬ا ور ی نفریای ا یانی ور اقر ا گ ضج نرو راری‬
‫ا زا‬
‫ا یای ور هی د یار‪ ،‬ی ر با و ن دا از لدرظ یانهی ب ا وا‬
‫آثری ابی‪ ،‬ا یان ری ی چا ض د ا فنردی قیای این ‪ .‬یزا ی ا یای‬
‫ی ب ا وا ا ایث یانهی‬
‫هری و‬
‫دا ری از دهی بی ی اارل‬
‫رفبد عا قی وا ی ای وی دا ی نب ا نر انی ادض‬
‫خ یخ ا‬
‫آا و و ‪ .‬و ی بیب ور‬
‫راری قر ری قی ارلی عبای ای و‬
‫ا رع بی ی ا ضرن ب ا ق ی بدص ل دی و را ا‪ -‬دا اس از آی‬
‫آا و ی ر با و ن ‪-‬‬
‫قیای ا ارگ ننه ی ی ایبورو ور ای ار و‬
‫ی ن وا اق اارد ا ل ا‬
‫وا ا رئل یانهی بری خی ا یای ا و ف‬
‫ی ا ی وریو نا ن ‪.‬‬
‫رضا شاه پهلوی•‬
‫‪11‬‬

12.

‫میراث فرهنگی در دوران رضا شاه‪ ،‬سال های ‪ 1320-1299‬هجری خورشیدی (پهلوی اول)‬
‫تأسیس انجمن آثار ملی‪:‬‬
‫" ریگازگاهابی یگاق ااردگو ریگاف گگداگ یگدفوظگ گنههو ایگگ گایاودگآثوریگور وبرنیگ گا ای وثگعباویگ گ یانهویگ‬
‫ا یایگو ریگاؤثیگا بر ‪ .‬بث سگان ایگآثریگابویگوو ‪ .‬ا ویگان اویگوواگااودگ و گعو وگعالقانو گوواگآثوریگبوری خی گدفوظگ‬
‫افرخیگا یایگ یگارئ زگ‪ 1301‬ا یگگ ا یگبث سگ ‪( ".‬ودیال ب ای‪،‬گاق اا)‬
‫ی ن ت با و‬
‫اار نخ ب ی یقا ارگ‬
‫ایچن ی اقر ا ور هی د یار ا ی ابفرل ی ا یای و ری یبی ا بر و‬
‫ابی دی ی ا ای ث ور برنی ا یای و ‪.‬‬
‫ی ار و ا د ا ر نراا ان ای آا و ا د‪ :‬انظ یاد ا ل ا ان ای عورید خ اا و از‪:‬‬
‫ا زو ی بهیای‬
‫‪ -1‬بث س‬
‫دبروخرنا ی بهیای‬
‫‪ -2‬بث س‬
‫‪ -3‬ثود ووقا ون گ آثریگ دا دفظ آنهر وا عن ای آثری ابی بز ا د‪.‬‬
‫‪ -4‬ص ید وی ا بی از ا ا عا ارگ نف س ایو و وا دبروخرنا ر ا زو دا ی ا یای ی بصیف‬
‫اؤ رد ابی د‪.‬‬
‫ثود نا ی آثری ت ا د‪.‬‬
‫"ان ای آثری ابی و ی ند ‪ ،‬ا رس ب ا خ یا وی ا خ‬
‫لد‬
‫ر‬
‫‪12‬‬

13.

‫میراث فرهنگی در دوران رضا شاه‪ ،‬سال های ‪ 1320-1299‬هجری خورشیدی (پهلوی اول)‬
‫انجمن آاار ملی که در سال ‪ 1301‬ضشکیل شده و اقداما سودمندی برای ظ آاار ملی کرده و رساال م یدی انمشار داده‬
‫بود‪ ،‬پس از برگزاری جشن هزاره و کنگره فردوسی و انجام بنای آرامگاه او در طوس در سال ‪ 1312‬ضعطیل گردید و‬
‫روز ‪ 22‬آذرماه ‪ 1323‬دوباره ضشکیل شد و به خدما ملی خود ادامه داد‪( ".‬مجموعه انمشارا قدیم انجمن‪ ،‬ص‪)235 :‬‬
‫این انجمن ضا سال ‪ 1357‬به فعالیمهای خود ادامه داد‪ .‬اما در جریانا سال های ‪ 57‬و ‪ 58‬دوباره ضعطیل شد‪ .‬اما بعد از‬
‫انقالب اسالمی ایران و با ضوجه به اهداف و عملکرد انجمن آاار ملی ایران‪ ،‬انجمن ضح عنوان "انجمن آاار و م اخر‬
‫فرهنگی" در ‪ 21‬آبان ماه سال ‪ 1366‬به ضصویب شورای عالی انقالب فرهنگی رسید‪.‬‬
‫‪13‬‬

14.

‫میراث فرهنگی در دوران رضا شاه‪ ،‬سال های ‪ 1320-1299‬هجری خورشیدی (پهلوی اول)‬
‫لغو امتیاز حفاری در ایران در دوره رضا شاه‪:‬‬
‫‪ 27‬رل و از ااضرء قیای ا اظفیال ی رو ی اهیارو ‪ 1306‬و‪.‬‬
‫افر آی یا ر یقرن نی اعال دی ‪.‬‬
‫دری ل ری ببقی نا‬
‫ا بس‬
‫یاگ ابی قد آی یا وا و ی ا ی و‬
‫دا ا ئد‬
‫یوریو یا و لغ ااب رز ی دبر "ور بری نر ی ا یای" چن ی ای خ ان ‪ " :‬ی ا ی انهر ا ا قد‬
‫دبروخرنا ی ا یای ونر دن‬
‫ا زو‬
‫لد ا یای بقول نا دا‬
‫وای از‬
‫وا در‬
‫یان گ بنهر ی‬
‫ب ه دی دا د اقل قری ا ا ی ی یان گ بر ا‬
‫نفی یان گ ات ای نار‬
‫ی ر د آی یا بر ا د ‪ 5‬رل وا‬
‫ر ی هی یان گ یا ویاگ اا ی انظ ی ا بخ ا دن ‪ .‬ا ی و دا لد ا یای ی‬
‫ن ود ای ا انج رل با‬
‫آن یو ت ای ی رل ‪ 1308‬ی ا یای ی اگر ا ن‬
‫‪ 1306‬خ ی گ از آقرگ آن یو ت ای ع د نا دا وا ا یای و ر‬
‫وا دری دی ‪( ".‬ور بری نر ی ا یای)‬
‫‪14‬‬

15.

‫میراث فرهنگی در دوران رضا شاه‪ ،‬سال های ‪ 1320-1299‬هجری خورشیدی (پهلوی اول)‬
‫قانون عتیقات‪:‬‬
‫یگ‪ 12‬آوووریگاووروگ‪ 1309‬و‪ .‬گقوورن یگعب قووردگ گ گ وورلگو وو گ یگ‪ 28‬آوووریگاووروگ‪ 1311‬و‪ .‬گآئوو یگنراوواگا یائوویگآیگازگ‬
‫بص گا ثدگ لدگوواگ ویحگز ویگت ود‪ ..." :‬ازگا ویگی گ گوورگا ورعیگایدو گاداو گعبویگزدورءگالابو گ ی رویگ ی‬
‫بری گ‪ 12‬آوریگاروگ‪ 1309‬ا یگقرن نیگواگنر گعب قردگواگبص گا بوسگ و یاگگابویگی و گ گآئو یگنراواگا یائویگآیگ‬
‫ن زگ یگ‪ 28‬آوریگاروگ‪ 1311‬ازگبصو گا وثدگ لودگت ودگ گازگآیگبوری گا ایوگن ون ور گعب قوردگ ودگوواگدوریگ ظ فواگ‬
‫نیگخ گت د‪"...‬‬
‫قرن یگعب قردگ یگو دگار وگقرن یگعب قردگ یگو دگاور وگبصو گ و وگوو گدواگاور وگنو ز ا گا وریوگ ای گوواگنظرانراواگ‬
‫قرن یگداگو ااگ یگان روگ گ گار وگ رالگار وگا لگا لگب ی ف‪،‬گازگاور وگ گ ورگ ورز ا ‪،‬گ صولگا لگ(عب قوردگر یانقو ل)‬
‫ازگار وگ از ا گبرگاف ا گ صلگ گ(عب قردگانق ل)‪،‬گازگاور وگا و ا گبورگ ویگ گافوب ‪،‬گ صولگ و گ(دفوریگ) گازگاور وگ‬
‫یگ گا وب گبورگان وروگ گ گ صولگچهوری گ(ب وریدگعب قورد)‪ .‬و و ااگ یگا ویاگگونو گ‪ 7‬گبوصویوگاورگگ‪ 1‬گ‪ 2‬اور وگ‪127‬‬
‫ارییگقرن یگا رزادگعاو ایگاصو گب یاوروگ‪ 1347‬ا ویگآئو یگنراواگخی و گ گ وی گا و رءگگعب قواگ یگ واگ صولگ گ‬
‫رالگانجگار وگواگض اووگقولگقرن نیگ گا یائیگعب قردگاضر اگتی ‪.‬‬
‫‪15‬‬

16.

‫میراث فرهنگی در دوران رضا شاه‪ ،‬سال های ‪ 1320-1299‬هجری خورشیدی (پهلوی اول)‬
‫خالصه ای از مواد قانون عتیقات‪:‬‬
‫مراده یرک – کلیره آارار منقرول و غیرر منقرول سراخمه شرده در ایرران ضرا اخممرام دوره زندیره در ایرران جرزو آارار ملری ایرران‬
‫محسوب می شود‪.‬‬
‫ماده دو‪ -‬دول از کلیه آاار مشخصه ایران بایسمی فهرسمی ضهیه کند و آاار مکشوفه بعدی را به این فهرس بی زاید‪.‬‬
‫ماده سه‪ -‬اب مال در فهرس آاار ملی با اجازه وزار معارف خواهد بود‪ ،‬اگر مال مالک خصوصی داش بایسرمی بره‬
‫رسیدگی به اعمررا مالرک ‪ ،‬ابر اارر برر عهرده مالرک قررار خواهرد ز رسیدگی به مالک اخطار داده شود و پس ا‬
‫گرف ‪.‬‬
‫ماده چهار‪ -‬مالک مال غیر منقول یا کسی که از وجود چنین مالی مطلع اس بایسمی در جهر ابر اارر‪ ،‬وجرود ایرن مرال‬
‫را به نزدیکمرین اداره دولمی مربوطه اطالع دهد‪.‬‬
‫ماده پنجم – اشرخاص مری ضواننرد مالکیر خرود را برر آارار ابر شرده‬
‫رظ نماینرد امرا نبایسرمی از اقردام دولر بره رظ اارر‬
‫ممانع کنند‪.‬‬
‫‪16‬‬

17.

‫میراث فرهنگی در دوران رضا شاه‪ ،‬سال های ‪ 1320-1299‬هجری خورشیدی (پهلوی اول)‬
‫ار وگ ‪ -‬عاب ردگز یگاان نگ گایبرو یگواگعال وگای اخدگا ر لگخ ریدگوواگازاگگان وروگب اوریگبورگاوزایگب اوریگ وزاگگ‬
‫نق گگادر گخ اان گ ‪:‬‬
‫الف‪:‬انه گدی یگ رگخیاویگ ای گدی یگ گ رگینگگ گی گدی یگنق گویگی گگآثریگابی‬
‫گبزلزلگون ریگ گ رگبغ یگص یدگآنهرگ ‪.‬‬
‫‪ :‬اق ا گواگعاب ربیگ یگا ر یدگآثریگابیگداگا‬
‫ج‪ :‬باب گ گا راباگا ا گ گاصرل گایو وگواگاون اگآثریگابیگو یگا رزوگ لد‪.‬‬
‫اق ا گواگایادگ گبد گونرگگآثریگابیگچنرنچاگو یگا رزوگ لدگور گااریگا دگ رالگا رزادگارگگا د یگ ‪.‬‬
‫ار وگافب ‪ -‬اا الگانق لاگداگازگآثریگابیگ دگ گارل گخص صیگ ای گور بیگبددگنظریدگ لدگور ‪.‬‬
‫ار وگا ب ‪ -‬ویاگگایگارلگانق لیگداگ یگ هی ودگآثوریگابویگ ودگور وبیگ گا ی ویگدواگاصولگ‪،‬گان وثگ گد ف ودگآیگیاگا بو گ‬
‫نار گبنظ گ ‪ .‬ریگ یگاخب ریگ لدگ گ ریگ یگاخب ریگارل گور ‪.‬‬
‫ار وگنه ‪ -‬اتیگارل گاثیگانق لگابیگاق ا گواگ ی گآیگورن گور بیگدبوراگواگ لدگاوالنگ او گ گ لودگدواگبقو‬
‫یاگ ای گ گچنرنچاگ لدگ یگظیفگ وگی زگاق ا گواگخی گآیگننار گارل گایگب ان گآیگیاگواگ هیگگوفی ‪.‬‬
‫یگخی و گآیگ‬
‫‪17‬‬

18.

‫میراث فرهنگی در دوران رضا شاه‪ ،‬سال های ‪ 1320-1299‬هجری خورشیدی (پهلوی اول)‬
‫ار وگ ا ‪ -‬ایگدسگاا الگانق لاگداگازگآثوریگابویگ ودگیاگوویگد و گبصور فگا و اگدنو ‪،‬گاتویگ یگابو گا گور و گور و گاویگاواگ‬
‫ز بوویگووواگ زایدگا ووریفگ گ وورگنار نو تریگا گاوووالنگ او ‪ .‬اتوویگااو الگازوو یگقرووولگثووودگ یگآثووریگابوویگور و گنصووفگآیگوواگ‬
‫در فگ ات ایگایگ ‪.‬‬
‫ار وگ رز ا ‪ -‬دفیگایاضیگ گدر گویاگگآثریگابویگاندصویااگدواگ لودگا ودگدواگ ورگ لودگا ویگدوریگیاگان ور گو او گ ورگوواگ‬
‫گور و گدواگادولگدور گ گدو گ گاو دگآی‬
‫ا ردگعبایگ ات ایگایگدن گداگا یگ ات ایگگور و گ ورگا ورزوگنراواگاخصو‬
‫ور گب یگ ‪.‬‬
‫ا و رءگ‬
‫ار وگ از ا ‪ -‬دفریگگاتیگویاگگد فگآثریگابیگ گبدق قردگعبایگور ‪،‬گدفریگگعبایگ گاتیگوویاگگخی و گ گ وی‬
‫عب قاگور گدفریگگب ریبیگ د‪.‬ا رزوگدفریگگعبایگ قوگواگا ردگعباویگ ا وگاویگ و گ گ یگاون واگاگگدواگ ی هی ودگ‬
‫آثریگابیگثودگ و‪،‬گدفریگگب ریبیگاان نگا د‪.‬‬
‫ار وگ ز ا ‪ -‬دفریگگ یگایاضویگوورگارلو گخص صویگعوال وگوویگا ورزوگ لود‪،‬گا بیضورگگارلو گیاگن وزگاویگخ ااو ‪ .‬یگ‬
‫ادلگارگگثودگ وگ یگ هی دگآثریگابیگارل گداگاابنرنگازگا رزگگدفریگگیاگن ای ‪.‬‬
‫‪18‬‬

19.

‫میراث فرهنگی در دوران رضا شاه‪ ،‬سال های ‪ 1320-1299‬هجری خورشیدی (پهلوی اول)‬
‫ار وگچهری ا ‪ -‬یگضایگدفریعبایگآنچاگ یگ گادلگد وفگ و گاتویگب ووگ لودگد وفگ و گاب بواگوواگ لودگا ودگ‬
‫اتیگ هیگگد وفگدوی گ لودگبورگ وگ قویوگازگا ویگا و ثگیاگانبخور گ گبابو گاویگنار و گ گازگوق واگنصوفگیاگا رنوراگوواگدر وفگ‬
‫ات ایگ گنصفگ هیگیاگضووگایگدن ‪.‬‬
‫ار وگارنز ا ‪ -‬ا رگدرصلگازگدفریگگعبایگآنچواگ وه گ لودگور و گ یگا ا عواگاورگ گاو زوگاورگگ لبویگضوووگاویگ و گ گ‬
‫آنچاگ ه گدر فگور گاب باگواگخ گا گا د‪.‬ا رگدرصولگازگدفوریگگب وریبیگآنچواگ وه گ لودگور و گاتویگقروولگاو زوگور و گ‬
‫ضووگ گوق اگیاگواگایگند گاقبضیگنقلگ گانبقرلگایگ ان ‪.‬‬
‫ار وگ رنز ا ‪ -‬ابخبف یگازگار وگ وگ گد رنیگداگوو یگاووالنگ لودگدفوریگگدننو گ لو گ یگابو گخ وریگ گد ورنیگدوا آثوریگ‬
‫ابیگیاگواگو یگقرچرلگازگاابردگخریجگدنن گادر گواگو دگالیگ گازایگب اریگ زاگگنق گگخ اان گ و گ گا و رگارب وفاگ‬
‫ویاگگ لدگضووگایگ ‪.‬‬
‫ار وگاف ا ‪ -‬د رنیگداگوخ اان گب ریدگا رگعب قاگیاگد‬
‫ن زگور گورگا رزوگ لدگور ‪.‬‬
‫گخ گقیایگ انو گور و گازگ لودگا ورزوگوه ینو ‪ .‬خوریجگدوی یگآیگ‬
‫‪19‬‬

20.

‫میراث فرهنگی در دوران رضا شاه‪ ،‬سال های ‪ 1320-1299‬هجری خورشیدی (پهلوی اول)‬
‫ماده هیجدهم‪ -‬اشیای که از آاار ملی محسروب مری شروند اگرر بخواهنرد ضقاضرای جرواز صردور بنماینرد دولر رق دارد از‬
‫اجازه صدور اممناع کند و اگر مالک در فروش به قیم ا هار شده اممناع نمود جواز صدور داده نخواهد شد‪.‬‬
‫ماده نوزدهم‪ -‬برای ضعیین شرای ضجار اشیا عمیقه و اجرای کلیه مقررا این قانون نظام نامه مخصوصری ضهیره شرده و‬
‫به ضصویب هیا وزرا خواهد رسید‪.‬‬
‫ماده بیس ‪ -‬اجازه هایی که ضا کنون برای‬
‫اری داده شده در صور عدم موافق برا ایرن قرانون از درجره اعمبرار سراق‬
‫اس ‪.‬‬
‫‪20‬‬

21.

‫میراث فرهنگی در دوران رضا شاه‪ ،‬سال های ‪ 1320-1299‬هجری خورشیدی (پهلوی اول)‬
‫قانون عمیقا‬
‫نخسمین رک‬
‫جدی دول‬
‫ایران در جه‬
‫ضوجه دقیق ضر برای ظ آاار ضاریخی‬
‫ارزشمند ایران بود‪.‬‬
‫ضاریخ ضصویب و اجرای این قانون دقیقا نشان دهنده این اس که این قانون در پی آغاز فعالی‬
‫های فرهنگی گروهی از روشن کران ایرانی با عنوان انجمن آاار ملی با ضأایر پذیرفمن از فعالی‬
‫های این انجمن مورد ضوجه قرار گرفمه و به صور قانون در آمد‪ .‬اعضای این انجمن ملی که از‬
‫صا ب منصبان و فرهیخمگان آغاز دوره پهلوی اول بودند با قرار دادن رضا خان به عنوان‬
‫رئیس انجمن‪ ،‬به فعالی های خود رنگ و بوی رسمی ضری بخشیدند و ضوانسمند به اقداما‬
‫م یدضری دس بزنند که نهایما در پی جو اکم در ایران و جهان آن زمان در زمینه ضوجه به‬
‫میراث فرهنگی موفق به ضرغیب دول برای ضصویب قانونی برای ظ آاار ملی ایران گشمند‪.‬‬
‫‪21‬‬

22.

‫میراث فرهنگی در دوران رضا شاه‪ ،‬سال های ‪ 1320-1299‬هجری خورشیدی (پهلوی اول)‬
‫از اداره عتیقات تا اداره کل باستان شناسی‪:‬‬
‫قرن ی عب قرد ب و ا بس ا ایو عب قرد دا چن گ ا ی وا ص ید وا عب قرد ور وا انوورعرد ا رر‬
‫ور بص‬
‫رزاری ا بقل وا نر "ا ایو عب قرد" بروج زاید ا ریف تی ‪ .‬ایچن بر بری ‪29‬‬
‫و و ‪ ،‬ا گا ا وا ص ید‬
‫گ ارو ‪ 1313‬ا ی ان ز عن ای ی ای ا ی ا ایو ور ا ایو انوورعرد ی ایا الد ا ایگ ا بورو ای و ا د‪.‬‬
‫رزاری قرن نی‪ ،‬آقرگ ت ای دا از آررز رل ‪ 1308‬ی اگر ا وا خ اد‬
‫اس از ی ا د ر بی ا ایو عب قرد وا عن ای‬
‫و و ی ا ی ا ایو ا غ ل ان ر ظ فا تی ‪ .‬اانا رل د آقرگ ت ای و ری ت بی و و‬
‫لد ا یای ا بخ ا‬
‫رال بقی وگر ا دب ا زا نا ارگ ی یاووا ور ور بری نر ی اع از ق اد عابی آا ز ی ای و ا د‪.‬‬
‫‪22‬‬

23. موزه ایران باستان

‫میراث فرهنگی در دوران رضا شاه‪ ،‬سال های ‪ 1320-1299‬هجری خورشیدی (پهلوی اول)‬
‫تأسیس موزه در ایران‪:‬‬
‫•آن یوگت ایگ یان گ‬
‫" ی رل ‪ 1295‬و‪ .‬ویاگ نخ ب ی وری وا ااد خصی وا نر‬
‫ایبضی خری اابرز الاب ا ا عا اگ از ا رء اخببف بیب‬
‫دا آنیا‬
‫نهه ایگ ای‬
‫ی ادل اخص‬
‫ا و ای‬
‫د زو ابی ای خ ان ‪ .‬ویاگ ا زو نظر نراا اگ ن با ای‬
‫ویاگ ا رء دربرل تی به ا ای تی ‪ .‬بث س ا زو ابی ی ا یای یا‬
‫ب و ایبضی خری اابرزالاب دا ی اگر ا قرن نگر ا ق ابی از‬
‫ب ر الد زاید ا ریف ا قرف صنر ج ا بظی ا یا ب ر ل‬
‫ج ت بی و اگ ان د دا ی‬
‫ای ا ور آررز ا ر رزاری‬
‫ب ر الد رزاری ر با عبای ا ایگ اای ز د ی بدد عنر ی‬
‫اخببف ی زا نا ارگ بد قربی اژ ا ی ور بری نر ی ا غ ل‬
‫‪)137‬‬
‫ها یزا گ‪،1364 ،‬‬
‫رل د ا بن ‪( ".‬اب‬
‫موزه ایران باستان•‬
‫آقرگگآن یوگت ایگداگ یگاثیگلغو گااب ورزگنراواگ ورلگ‪ 1900‬او ال گگ یگ ورلگ‪ 1308‬ا ویگی واراگوواگا وبخ ا گ لودگا ویایگ‬
‫یآا وگو گ یگ رلگ‪ 1312‬ا یگواگ ریگازگب ه ادگخ گعاولگ گ ورخباریگاو زوگاگگن ون ور گیاگدواگنق واگآنویاگن وزگخو گ‬
‫ویادیگدی وگو گ یگادلگ بیگا زوگا یایگور بریگآررزگنا ‪ .‬ونرگگ رخباریگوواگا اوریگگدورجگعور و بیگا اریور ویگوواگ‬
‫اباوور گی و گ گ یگ وورلگ‪ 1315‬ا و رءگاو زوگابوویگازگعاووریدگا و اگووواگا وویگ وورخباریگانبقوورلگ ا وگ و ‪ .‬یگ وورلگ‪1316‬‬
‫ا یگا یگا زوگی اراگواگنر گ"ا زوگا یایگور بری" ا ببرحگتی گ گق ادگا ایگگا ایوگعب قردگن زگواگا ویگ ورخباریگانبقورلگ‬
‫ر د‪.‬‬
‫‪23‬‬

24. میراث فرهنگی در دوران محمد رضا شاه، سال های 1320-1357 هجری خورشیدی(پهلوی دوم)

‫میراث فرهنگی در دوران محمد رضا شاه‪ ،‬سال های ‪ 1357-1320‬هجری‬
‫خورشیدی(پهلوی دوم)‬
‫و مرمر آارار‬
‫سه سال پس از سقو ط رضا شاه الیحه ای به ضصویب رسید که ا‬
‫ضاریخی دوره قاجار که دارای جنبه عمومی س نیرز مشرمول قرانون عمیقرا ‪ 1309‬مری‬
‫گردد‪ .‬بدین ضرضیب مخال با بخشی از آاار ضراریخی از برین رفمره و ضوجره ویرهه بره آارار‬
‫قبل از اسالم ضعدیل می گردد ‪.‬از این پس شراهد ضرالش بررای ضعمیرر و نگهرداری بناهرای‬
‫برراقی مانررده از گذشررمه هسررمیم‪.‬بودجرره ضعمیرررا از دو محررل اوقرراف و اعمبررارا وزار‬
‫فرهنگ ضأمین می شد‪.‬‬
‫در سال ‪ 1333‬با ضشکیل مجدد انجمن آاار ملی که ‪ 10‬سال قبل در اار خشم رضرا شراه‬
‫نسب به فروغی ‪،‬موسس انجمن ضعطیل شرده برود‪ ،‬عنصرر جدیردی بره مجموعره عناصرر‬
‫موار در فعالی های مربوط به میراث فرهنگی اضافه شد‪.‬‬
‫در دوره پهلرروی دوم مسررائل مربرروط برره ا ر آاررار از بودجرره مسررمقیم دول ر ‪ ،‬بودجره‬
‫اوقاف کمک شهرداریها و عوار بر مصالح ساخممانی ضأمین می شد‪.‬‬
‫یگ ااگ‪،40‬گق گار یگچن گ یگ هدگدفرظدگازگونرارگگبری خیگوی ا باگایگ ‪.‬دض یگا گان ایگآثوریگابویگ گنفو گآیگوویگ‬
‫ا یگ لبیگاارریگاعارلگ ر دگارگگدفرظبیگیاگ یاا گایگنار ‪.‬اق ا گقرولگب هیگداگ یگ رلگ‪ 1344‬ازگونراورگگبوری خیگوواگ‬
‫عالگایگآ گبث سگ رزاریگدفرظدگازگآثریگور برنیگ ود‪.‬اهابوی یگا ضو عیگدواگونراورگگ یگزا نواگدفرظودگگبوری خیگ یگ اواگ‬
‫گآا یگنو عیگوویزگببقویگ‬
‫ارگگ‪ 40‬گ‪ 50‬ورگآیگا ا اگا بن گوهیوگوی ایگگ ر یگ گبوب غربیگازگا یگآثریگا دگداگورعثگواگ‬
‫رگب ی فیگخر گازگا یگآثریگ یگ را اگتی ‪.‬‬
‫‪24‬‬

25. میراث فرهنگی در دوران محمد رضا شاه، سال های 1320-1357 هجری خورشیدی(پهلوی دوم)

‫میراث فرهنگی در دوران محمد رضا شاه‪ ،‬سال های ‪ 1357-1320‬هجری‬
‫خورشیدی(پهلوی دوم)‬
‫یکی از اولین اقداما پس از به کوم رسیدن رضا شاه ضاسیس انجمن آاار ملری برود‪ .‬ایرن انجمرن در سرال ‪ 1301‬هجرری‬
‫خورشرریدی برره پیشررنهاد ذکرراء الملررک فروغرری ضشررکیل شررد و جمعرری از مهممرررین رجررال سیاسرری روشررن کر کرره در آن عضرروی‬
‫داشمند‪.‬در سال ‪ 1304‬ریاس آن به عهده رضا شاه قرار گرف ‪.‬‬
‫انجمن آاار ملی را می ضروان اولرین و ضنهرا نهراد نیمره دولمری فعرال در زمینره میرراث فرهنگری در ایرران دانسر کره برا فعالیر‬
‫طوالنی خود در شکل گرفمن سیاس ها و طرز ضلقی امروزین ایرانیان از میراث فرهنگی نقشی موار داش ‪.‬‬
‫از میراث فرهنگی کره ضرجمره بخشری از همرین قروانین در اروپرا برود‬
‫در همین دوران بود که اولین قانون مربوط به ا‬
‫از آاار باقی مانده از گذشمه ضا سلسرله زندیره شرناخمه‬
‫به ضصویب رسید‪.‬مطابق این قانون برای اولین بار دول مسئول ا‬
‫شد‪.‬‬
‫در سال ‪ 1314‬قانون اوقاف به ضصویب مجلس رسید‪ .‬بر طبق ضبصره ‪ 2‬ماده ‪ 9‬آن نیم عشرر عایردا رق و النظراره اوقرافی‬
‫به مصرف ساخممان و ضعمیرا ابنیه ضاریخی و مرم مدارس قدیمه و اماکن و آاار مقدسه ملی می رسد‪.‬‬
‫از دیگر اض اقا قابل ضوجه آغاز برگزاری کنگره بین المللی هنر و باسمان شناسی ایران از سال ‪ 1305‬اسر کره بره ابمکرار‬
‫پروفسور پوپ آمریکایی پایه گذاری شد و هر چهار سال یکبار در نقطه ای از جهان ضشکیل جلسه می داد‪.‬‬
‫‪25‬‬

26. قانون راجع به وظایف و اختیارات استانداران مصوب 1339

‫میراث فرهنگی در دوران محمد رضا شاه‪ ،‬سال های ‪ 1357-1320‬هجری خورشیدی(پهلوی دوم)‬
‫قانون راجع به وظایف و اختیارات استانداران مصوب ‪1339‬‬
‫ماده ‪-13‬صدور دسمور الزم جه ضهیه موزه شهر و اهممام در‬
‫آاار ملی‪.‬‬
‫ظ آاار ملی ضاریخی و باسمانی با همکاری انجمن‬
‫ماده‪-14‬صدور دسمور های مربوط به اب آاار ملی‬
‫‪26‬‬

27. موادی از قانون شهرداری مصوب 11/4/1344

‫میراث فرهنگی در دوران محمد رضا شاه‪ ،‬سال های ‪ 1357-1320‬هجری خورشیدی(پهلوی دوم)‬
‫موادی از قانون شهرداری مصوب ‪11/4/1344‬‬
‫ار و ‪-102‬قرن ی هی ایگ (ا ا الدرقی)‬
‫اتی ی ا قج ویح ا یاگ وینراا ارگ ایو و وا ب ا ا روی بثا ی ر ی ادب ر رد هیگ وا آثری ور برنی‬
‫ن ز هی ای هر اربف ان‬
‫الا ب نار‬
‫هی ایگ اربف ا د ا ا قد زاید یانگ انی یا قو گ‬
‫ویخ ی‬
‫انرظی رخباری‬
‫نظیاد ویح ارگ زاید یانگ انی یا‪ ،‬یا ج وا ند و گ دفظ آثری ور برنی ا زای دی‬
‫ار ا ای ارگ ا ر ی آنهر یعر د نار ن ‪.‬‬
‫‪27‬‬

28.

‫میراث فرهنگی در دوران محمد رضا شاه‪ ،‬سال های ‪ 1357-1320‬هجری خورشیدی(پهلوی دوم)‬
‫قانون اخذ مبلغ بیست لایر عوارض از هر تن سیمان به نفع انجمن آثار ملی ‪17/11/1345‬‬
‫ار وگ اد و‪ -‬ی ر دگا بغگو دگلایرگع ایضگازگایگبیگ اریگواگ‬
‫داگ یگاخب ریگان ایگآثریگابیگقیایگتی باگ گایگت ی گبث گ گبص‬
‫باگ زایدگ ایا یگ هدگب ا یادگونرارگگبری خیگ‬
‫گایگ ‪.‬‬
‫‪28‬‬

29. قانون خرید اراضی و ابنیه و تأسیسات برای حفظ آثار تاریخی و باستانی مصوب آذر ماه 1347

‫میراث فرهنگی در دوران رضا شاه‪ ،‬سال های ‪ 1320-1299‬هجری خورشیدی (پهلوی اول)‬
‫قانون خرید اراضی و ابنیه و تأسیسات برای حفظ آثار تاریخی و باستانی مصوب آذر ماه‬
‫‪1347‬‬
‫اری و بررسی های باسمانی ا میاج به خرید‬
‫ماده‪-1‬هرگاه برای ظ آاار باسمانی و ضعمیر و مرم آنها و انجام عملیا‬
‫اراضی و ابنیه و ضأسیسا ممعلق به افراد یا موسسا خصوصی باشد وزار فرهنگ و هنر طبق م اد این قانون عمل‬
‫می کند‪.‬‬
‫ماده‪-2‬خرید اراضی و ابنیه و ضأسیسا از طریق ضوافق صور خواهد گرف ‪.‬‬
‫ماده‪-5‬ضصرف اراضی و ابنیه و ضأسیسا‬
‫قبل از پرداخ‬
‫قیم‬
‫و یا وجوهی که در بند های فوق ضعیین شده مجاز نیس‬
‫مگر با رضای فروشنده یا صا ب ق‪.‬‬
‫‪29‬‬

30. قانون الحاق ایران به کنوانسیون اتخاذ تدابیر لازم برای ممنوع کردن و جلو گیری از ورود و صدور و انتقال مالکیت غیر قانونی اموال

‫میراث فرهنگی در دوران رضا شاه‪ ،‬سال های ‪ 1320-1299‬هجری خورشیدی (پهلوی اول)‬
‫قانون الحاق ایران به کنوانسیون اتخاذ تدابیر الزم برای ممنوع کردن و جلو گیری از‬
‫ورود و صدور و انتقال مالکیت غیر قانونی اموال فرهنگی‬
‫مصوب ‪ 14‬نوامبر ‪ 23( 1970‬آبان ماه ‪)1349‬‬
‫یگبری گ‪ 8/10/1353‬واگبص گ یاگگابیگی ‪.‬‬
‫قانون الحاق ایران به کنوانسیون حمایت میراث فرهنگی و طبیعی جهان‬
‫مصوب ‪ 16‬نوامبر ‪ 25( 1972‬آبان ماه ‪)1351‬‬
‫در ضاریخ ‪ 17/9/1353‬به ضصویب شورای ملی ایران رسید‪.‬‬
‫‪30‬‬

31. قانون ثبت آثار ملی مصوب اول آبان ماه 1352

‫میراث فرهنگی در دوران رضا شاه‪ ،‬سال های ‪ 1320-1299‬هجری خورشیدی (پهلوی اول)‬
‫قانون ثبت آثار ملی مصوب اول آبان ماه ‪1352‬‬
‫ماده وا ده‪:‬به وزار فرهنگ و هنر اجازه داده می شود عالوه بر آاار مشمول ظ آارار ملری مصروب آبران مراه ‪1309‬‬
‫آاار غیر منقرولی را کره از نظرر ضراریخی یرا شرئون ملری واجرد اهمیر باشرد صررف نظرر از ضراریخ پیردایش آن برا ضصرویب‬
‫شورای عالی فرهنگ و هنر در عدد آاار ملی مذکور در قانون مذبور به اب برساند‪.‬‬
‫•ا ایگآزا گ( ه ر )‬
‫‪31‬‬

32.

‫میراث فرهنگی در دوران رضا شاه‪ ،‬سال های ‪ 1320-1299‬هجری خورشیدی (پهلوی اول)‬
‫لد اهب گ د وا رخد ونرگ ر ارنی ه ر بهیای ز اس از ابار‬
‫ی ا ی بری‬
‫ونرگ ر ارنی ابی ا د ی‬
‫دری آی وا عبد ااا د اعبوریگ دا ا ی ونر وا عن ای‬
‫اثی ابی ثود دنن اار از آن ر دا ری از یا و ثود‬
‫نظی ا بن دا آی یا وا عن ای‬
‫ی هی د آثری ابی ا بی عای و بی از ‪ 100‬رل ویاگ ونر ی نظی تی با و و از‬
‫لدرظ قرن نی ارن ی ویاگ ثود اثی وا د ر ای آا ‪ .‬از ا ی ی بصا وی آی تی با بر‬
‫ار و قرن نی ونرار ی یا دا ا ااا د اعبوری ابی و ن و ی ی نظی‬
‫ور بص‬
‫تی بی عای آنهر وب ای ی هی د آثری ابی وا ثود ی رن ‪.‬‬
‫‪32‬‬

33.

‫میراث فرهنگی در دوران رضا شاه‪ ،‬سال های ‪ 1320-1299‬هجری خورشیدی (پهلوی اول)‬
‫قانون الحاق یک تبصره به ماده ‪ 26‬قانون نوسازی و عمران شهری‬
‫مصوب ‪ 7/9/1347‬در تاریخ ‪11/11/1355‬‬
‫بوصیوگ‪-5‬خرناگارگ گااردنیگداگ یگبصیفگ ورگارلر ودگا وخر گدق قویگ ورگدقو قیگ ودگ گووواگقورن یگدفوظگآثوریگابویگ یگ‬
‫هی دگآثریگابیگثودگ وگور ن گ یگص یبیگداگادلگد گنور ن گازگای اخدگع ایضگا رفگایگور ن ‪.‬‬
‫‪33‬‬

34. میراث فرهنگی در ایران پس از انقلاب

‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫یگ رلهرگگا لگانقال گا الایگ گاسگازگانداللگ زایبخرناگا وئ لگا ویاثگ یانهویگبنهورگقو ان نیگچنو گوویاگگ بو ت یگگازگ‬
‫رریدگاد واگارگگبری خیگبددگعن ایگدفریگگب ریگگ گخی جگاا الگ یانهیگازگد یگبص گاویگتوی ‪ .‬ور یگااو یگ‬
‫ا ویگوخو گاه و یگارنو وگ گن ورناگاگگازگوزیت ا وودگایز گاوورگگنهفبوواگ یگآثوریگووواگچ و گناوویگخو ی ‪.‬نوواگبنهوورگبال وویگووویاگ‬
‫راریگ ا یگواگا ویگوخو گ یگ ورلگاورگگا ل واگناویگ و گدبویگقو ان یگدفرظودگن وزگوواگ ی وبیگایاعوردگناویگ و ‪.‬ا رووردگ‬
‫انقال گ گ نگگو یگا یایگعیالگن زگویگا یگ ضجگ اایگایگزن گ یگا یگ یا وگا دگداگبوال گوویاگگا ور گبدو لی دبویگ یگ‬
‫ا یگوخ گ گا ر گب ر الدگ گویاگگآیگاایاوگورگایائاگب ی فگ‪،‬گا فگخوگا یگاورگ گ ظور فگ یگچهوریچ گایز گاورگ‬
‫گ اق ردگا بارعیگضی یبیگد ربیگایگ رو گ‪.‬ب اگواگا یگنرباگبز گا دگداگا یگبال گورگابررءگواگوی ا بیگآررزگ و گدواگ‬
‫ابریگواگنظیگاثودگاریلاریگن ودگواگا ض نگو ‪.‬‬
‫ورگب اگواگو بنیگو یگی ن گبصو گ گب ور لگ ورزاریگ و گبز گوو گ یگا ویگاو دگاقو ااربیگوویاگگدنبویل ضو دگ‬
‫گ گبقب لگخ ریدگ گ ی نگ رل دگارگص یدگا ی ‪.‬اهابی یگ ر بهر یگیاگداگ یگا یگ یوگواگدوریگتی بواگ و گیاگ‬
‫ا‬
‫ایگب ایگو یگقیایگ ان د‪:‬‬
‫ضغییر ضاکمیک دفاع از آاار از ”درگیری“ به ”روشنگری“ ‪ ،‬دعو از افرادی که به نحوی وزه مسئولیمشان با امور این‬
‫وزه ارضباط داش به بازدید از آاار و آشنایی با امور این وزه که می ضوان آن را دوره آموزشی فشرده نامید و ضالش برای‬
‫ضوجیه اهمی امور این وزه برای وزراء که هر یک در وزه مسیولی خود بخش نامه هایی برای رعای امور ا می‬
‫میراث فرهنگی در آن وزه صادر بنمایند‪.‬‬
‫‪34‬‬

35. میراث فرهنگی در ایران پس از انقلاب

‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫یگب ر لگ رزاریگ گ گا فگاو ی گنظویگوو گ رویگب اوجگااواگ رل ودگاورگگایو وواگ یگز ویگ و گچبویگ گ هویگ‬
‫اا ایگگآیگورگوخو گبدق قوردگوواگ ورگگب ی و گدواگا وبقیایگقورن نیگ ورزاریگاویگ گاو فگاو ی گنظویگیاگبوثا یگناو ‪.‬‬
‫بص گقرن یگا ر نرااگآیگداگدور گگ هودگت ویگگاورگ ر ودگاورگگاصوبیگبز گ گوورگ ی گ ویا وگاعبقور گ‪-‬ا باورعیگ‬
‫ا رییگبنظ گ وگو گواگب ی جگ یا وگبز گویاگگا بقیایگا بارعی‪،‬گا ایگ‪،‬گب ر البیگ گارلیگآیگیاگ یاا نا ‪.‬‬
‫یگ رلگارگگاخ ویگ یگ ر ودگاورگگدوالیگد و یگبغ یابویگا ورا وگاویگتوی ‪.‬ا ویگ ر ودگاورگوهویوگووی ایگگو وبیگازگ‬
‫ا یاثگ یانهیگیاگا گنظیگ ای ‪.‬ا ل یگاق ا گ یگا ویگ هودگگانبقورلگ ورزاریگازگوخو گبدق قوردگ گب ب اوردگعرل واگوواگوخو گ‬
‫ا ئ لگب ی گا د‪.‬عال وگویگآیگ ر ودگاورگگاعاورلگ و وگاخویگن وزگن وریگ انو وگب واگو وبیگوواگ و وگاقبصور گ آثوریگ‬
‫بری خیگ د‪.‬‬
‫یگا یگ یوگع گایبوروگو یگایز گارگگدرد گویگ را اگ گ ر دگارگ گق ان یگایو وگواگآثریگ‪،‬گب اگواگآیگ گدفرظودگ‬
‫ازگآیگیاگازگادو وگگگبروورل فگا باوورعیگ را وواگخووریجگناو ‪.‬عو گ گ و گیاوووواگبز گوو یگ را وواگ گآثووریگبووری خیگباوور گ‬
‫گ لدگایگت ای گ گعاوالاگ لودگیاگا ظوفگوواگ خرلودگ یگباور گااو یگا ویاثگ یانهویگاویگ‬
‫ا ئ ل دگاا یگآیگیاگواگ‬
‫دن ‪ .‬یگاثیگبدا لگ یانگگریویگ گد گینگگ یگ ندگارگگا بارعیگضی یدگ گن رزگایا واگوواگآثوریگوویاگگ ی ور بیگ‬
‫ایز گارگ یگنظ یگا دگا بارعیگازگو یگایگی ‪.‬‬
‫ر هروگا یاثگ یانهیگ یگ را اگازگنقواگنظیگاقبصر گگن زگورگا رلگی ووی گ ود‪ .‬ویار اگتو ایگگوویاگگ رل ودگاورگگ‬
‫بدق قربیگ رگدفرظدگازگآیگباگویاگگ لدگ گناگای گب اگدر یگن ای ‪.‬‬
‫‪35‬‬

36. لایحه قانونی راجع به جلوگیری از انجام اعمال حفاری های غیر مجاز و کاوش به قصد به دست آوردن اشیاء عتیقه و آثار تاریخی که بر اساس

‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫الیحه قانونی راجع به جلوگیری از انجام اعمال حفاری های غیر مجاز و کاوش به قصد‬
‫به دست آوردن اشیاء عتیقه و آثار تاریخی که بر اساس ضوابط بین المللی مدت یکصد‬
‫سال یا بیشتر از تاریخ ایجاد یا ساخت آن گذشته باشد‪.‬مصوب‬
‫‪27/2/1358‬‬
‫ماده واحده‪-‬نظر به ظ ذخایر ممعلق و مربوط به میراث های اسالمی و فرهنگی و لزوم ظ و راسر ایرن میرراث هرا از‬
‫نقطه نظرر جامعره شناسری و ضحقیقرا علمری و فرهنگری و ضراریخی و نظرر بره جلروگیری از غرار و صردور ایرن ذخرایر‬
‫ارزنده به خارج از کشور که طبق مقررا مملکمی و بین المللی منع شده اس ماده وا ده ذیل ضصویب می شود‪:‬‬
‫‪-1‬انجام هر گونه کاوش به قصد به دس آوردن اشیاء عمیقه و آاار ضاریخی مطلقا ممنوع اس و مرضکرب بره ربس ضرأدیبی از‬
‫اری به ن ع بی المال محکوم می شود‪.‬‬
‫‪ 6‬ماه ضا ‪ 3‬سال و ضب اشیای مکشوفه و آال و ادوا‬
‫‪ -2‬در صورضی که اشیای مذکور در این قانون بر سب ضصادف کشف شود‪ ،‬کاشف مکلف اس آنهرا را در اسررع وقر آنهرا‬
‫را به نزدیکمرین اداره فرهنگ و آموزش عالی ارائه دهد‪.‬‬
‫‪-3‬منظور از اشیاء عمیقه اشیایی اس که بر طبق ضواب بین المللی یک صد سال یا بیشمر از عمر آنها گذشمه باشد‪.‬‬
‫‪ -4‬اشخاصی که اشیاءمشکوفه را بر خالف ضرضیب مقرر در این قانون به معر‬
‫در بند یک محکوم خواهند شد‪.‬‬
‫خریرد و فرروش بگذارنرد بره مجرازا مقررر‬
‫‪36‬‬

37.

‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫ضاریخ ضصویب این قانون نشان می دهد که در این برهه زمانی به عل ضبدیل و ضغییر نظام سیاسی راکم برر‬
‫کشور از سلطن پهلوی به جمهروری اسرالمی و عردم وجرود ابرا سیاسری راکم برر کشرور‪ ،‬فرصر خروبی‬
‫برای قاچاقچیان و دزدان آاار فرهنگی در ایران بوجود آمده بوده اسر ‪ .‬آنهرا مری ضوانسرمند برا اسرم اده از ایرن‬
‫موقعیر و اقرردام برره رراری هررای غیررر مجرراز‪ ،‬آاررار مرردفون در ضپرره هررای باسررمانی را سرررق کرررده و بررا سرروء‬
‫اسررم اده از شرررای مرزهررای ایررران در آن دوره آنهررا را برره خررارج از کشررور منمقررل کننررد‪ .‬از ایررن رو شررورای‬
‫انقالب کره در آن زمران دسر انردر کرار امرور قرانونی کشرور برود در پری ضررور ایرن موضروع‪ ،‬ایرن مراده‬
‫قانونی را ضصویب کرد ضا به صور ضربمی و موق از انجام اری های غیر قانونی جلوگیری نمایند‪.‬‬
‫از نحرروه ضصررویب ایررن قررانون مرری ضرروان شرررای سیاسرری و اجممرراعی ایررران را در آن زمرران برره خرروبی در‬
‫نمود‪.‬‬
‫‪37‬‬

38. تشکیل سازمان میراث فرهنگی کشور

‫تشکیل سازمان میراث فرهنگی کشور‬
‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫ی رل ‪ 1361‬وی ا رس بصا ا ئد لد قیای و دا آی وخ از رل د ارگ زاید یانگ آا ز عرلی دا‬
‫هی دا اب با وا‬
‫وخ‬
‫وا زایبخرنا اگ ا بقل بو ل تی‬
‫ایاگ نوا آا ز عرلی بدق قرد ا د ‪ ،‬انبخر‬
‫رال‬
‫‪ .‬ا ی زایبخرنا خ‬
‫البر ی وا نر ای ر ا الای ابدا‬
‫زاید یانگ انی روا و وا زایبخرنا‬
‫ای ‪.‬‬
‫وخ ارگ ورق ارن و از زایبخرنا اگ وا نر هرنهی گ اوالعرد و دا ایدری بوب غربی زاری رو اد‬
‫اس از ار ری ر بی اای انبقرل اهابی ی برب فی دا ا ی و از ا ی قیای و ‪:‬الف) یاا نا ی یا و وهبی ویاگ‬
‫دفرظد از آثری ‪ ) ،‬آار و رخبی و بی ای ا ئ ل ی ویاگ ب ا و بی وا ا یاث یانهی ‪ ،‬ج) یاا نا ی زا نا‬
‫زا نا ویاگ بخبف از ق ان ی دفرظد یاا‬
‫وی ز نگ از‬
‫‪ .‬ظیف چن رل ا ل انقال‬
‫ا ر رزاری‬
‫ای و ‪.‬‬
‫از گ هی ب ت یگ از ا ی بخبفرد وا ب ل اب‬
‫وو‬
‫ب نظی ا ئ ل ی د ی اع از ق و اقننا ‪ ،‬ا ی ا قضرئ ا وا ااا د آثری‬
‫برب ف ای دا ور وا ان ر ای ی‬
‫بری خی و ‪ .‬ا ی ا ض ن از ا ی هد ااا د ا د دا ا ب صی نظی از آترا هر ی دا ااری و ا یا ی اثی اورل رد‬
‫ن ا د ثرن ر ا رئل ع و اگ‬
‫خصی ن ود وا ااا د آثری ا ا دی و ور ن اوالن ز ر گ از ایز آثری ی را ا‬
‫ا د یصبی یا ویاگ ب ا وا ا ی اا ی ورقی نای ت ا د ثرلثر‬
‫دا ویاگ انبظر اا ی را ا اس از انقال‬
‫ج ااا رنوا (نظرای‪ -‬ر ی‪-‬اقبصر گ) ب ا ار یا وا ر ی اا ی وا د اقل ااری ل‬
‫یت یگ ا یای ی نهی‬
‫را ا ا ر‬
‫ای ا ‪ .‬ی ا ی یا و و دا د زو ا یاث یانهی ور چنری یدی از ایز ارگ آثری ی و ا ئ ل ی‬
‫د رد خ ی را ا ن ی ا الای دا نا و ثرن ر ری ار ی دا ی اثی ‪ :‬الف)‬
‫ای نا دا ا یا ا ب ی ب‬
‫و از آثری ی قول از انقال ‪ ) ،‬بوو ا خ ور یا و ن ی ا بارعی‪ ،‬ج) ار خه ی وا ا رورد و‬
‫بص ی ا ر‬
‫آا و ی اثی انقال ‪ ) ،‬اقروبا ور ع ایض نر ی از نگ ور بدال ای دی ب ل نار ‪.‬‬
‫‪38‬‬

39.

‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫ا ی برب فی دا ی ا ی اقوج ور وا ان ر ای ی‬
‫چن ی اق اای وا ب ل ز ی ا د‪:‬‬
‫کسب تایید از مجلس شورای اسالمی‬
‫کسب استقالل نسبی‬
‫تثبیت پژوهشی بودن فعالیت های میراث فرهنگی‬
‫جامعیت بخشیدن به مسئولیت ها و اختیارات سازمان‬
‫تجدید نظر در شکل تشکیالتی‬
‫تقویت روحیه پرسنل‬
‫ا ر‬
‫رزارنی‬
‫ویاگ ا یاث یانهی و ‪ .‬ب ل ضی ید‬
‫برگو یگ رگتیگچاگو گازگ گ رلگو لگد گ‪،‬گ گا فگاصبیگ نیگب ا جگبار گ رل دگارگگا یاثگ یانهیگز یگ و گچبویگ‬
‫گا ر گ رزارنیگا بقلگویاگگآیگواگنب اگی و وگوو ‪ .‬دورلگور و گ یگا وبقیایگ‪:‬الوف) ایز گاورگگا ویاثگ یانهویگ یگ را وا‪،‬گ‬
‫گ ا ود‪،‬واگعنو ایگ‬
‫) رزاریگبرزوگون ر گ‪،‬گ گج) ق ان یگایو وگواگا یگاایگبال گایگ ‪.‬و یگا یگع االگیاوواگاگگابقرولگ‬
‫اثرلگبثو دگو بیگایز گارگگا یاثگ یانهویگ‪،‬ا وبقیایگو وبیگ ورزاریگ گااروریگ ضوجگ گا ویاگگقو ان یگایو وواگیاگب وه لگ‬
‫ایگدی ‪ .‬رزاریگا بقیایگ ر باگایگب ان دگوهبیگازگا یگایز گارگیاگ یگ را اگاوویحگ گازگا ویاگگقو ان یگ ورنگنار و ‪ .‬ضوجگ‬
‫گا یاگگق ان یگخ گواگا نیگا بقیایگایز هرگگآثریگ گ رزاریگایو وگواگآیگو ‪(.‬د د‪)1385،‬‬
‫‪39‬‬

40. قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی کشور

‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی‬
‫کشور‬
‫‪10/11/64‬‬
‫ماده واحده‪-‬یه وزار فرهنگ و آموزش عالی اجازه داده می شود به منظور ‪:‬‬
‫الف‪:‬مطالعه و ضحقیق در آاار گذشمگان جه معرفی ارزش های نه مه در آنها‪،‬‬
‫ب‪:‬انجام پهوهش های باسمان شناسی و مردم شناسی و هنر های سنمی‪،‬‬
‫آاار ارزشمند منقول و غیر منقول فرهنگی ضاریخی کشور‪،‬‬
‫ج‪:‬بررسی‪ ،‬شناسایی‪ ،‬اب و ا‬
‫د‪:‬ضهیه و اجرای طرح های الزم به منظور ضعمیر و ا یای آاار‪ ،‬بناها و مجموعه های با ارزش فرهنگی‪-‬ضاریخی‬
‫از ادغام وا د های مشرو ه زیر‪ ،‬سازمانی به نام سازمان میراث فرهنگی کشور به صور سازمانی وابسمه به خود ضشکیل دهد‪.‬‬
‫‪-1‬مرکز باسمان شناسی ایران‬
‫‪-2‬اداره کل هنر های سنمی‬
‫‪-3‬مرکز و موزه مردم شناسی‬
‫‪-4‬دفمر آاار ضاریخی‬
‫‪-5‬موزه ایران باسمان‬
‫‪-6‬اداره ظ میراث فرهنگی شهرسمانها‬
‫‪-7‬اداره کل موزه ها‬
‫‪-8‬اداره کل بناهای ضاریخی‬
‫‪-9‬اداره کل کاخ ها‬
‫آاار باسمانی‬
‫‪-10‬سازمان ملی ا‬
‫‪-11‬اداره کل بیوضا (کاخ گلسمان)‬
‫‪40‬‬

41. قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی کشور

‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی کشور‬
‫ماده ‪-1‬ضعریف‪:‬میراث فرهنگی شامل آاار باقی مانده از گذشمگان اس که نشانگر رک انسران در طرول ضراریخ مری باشرد و‬
‫با شناسایی آن زمینه شرناخ هویر و خر رکر او میسرر مری گرردد و از ایرن طریرق زمینره هرای عبرر بررای انسران‬
‫فراهم می آید‪.‬‬
‫ماده ‪-2‬هدف‪:‬عبر از رک فرهنگی انسان و بقا و رقای هوی و شخصی جامعه‪.‬‬
‫ماده‪- 3‬و ی ه سازمان در زمینه میراث فرهنگی‪ ،‬شامل پهوهش‪ ،‬نظار ‪ ،‬ظ و ا یا و معرفی س ‪ ،‬در زمینه های‪:‬‬
‫باسمان شناسی‪ ،‬مرردم شناسری‪ ،‬هنرر هرای سرنمی‪ ،‬ابر آارار منقرول و غیرر منقرول فرهنگری‪ ،‬انجرام امرور قروقی میرراث‪،‬‬
‫و ضعمیرو ا یای آاار و ابنیه‪ ،‬ضعیین ریم محوطه های ضاریخی‪ ،‬معرفی آارار از طریرق مروزه هرا و نمایشرگاه هرا‪،‬‬
‫ا‬
‫ایجاد مرکز اسناد و مدار میراث فرهنگی کشور‪ ،‬ضهیه دایره المعارف آاار و ابنیه ضاریخی ایران و‪...‬‬
‫ماده ‪-4‬ارکان سازمان‪:‬سازمان دارای دو رکن اس ‪)1(:‬شورای سازمان (‪ )2‬رئیس سازمان‬
‫‪41‬‬

42.

‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫ماده ‪ -5‬یاگگ رزاری‪:‬واگانظ یگاارانهیگو بیگ یگاا یگایو وگواگ رزاریگ یگ و گد ی‪،‬گ یاگگ رزاریگاب رل ازگ‬
‫ا دگعض گواگ یحگز یگب ر لگایگتی ‪:‬‬
‫‪ -1‬ز یگ یانگگ گآا ز گعرلیگ(یئ سگ یا)‬
‫‪ -2‬ز یگ یانگگ گای ر‬
‫‪ -3‬ز یگد ی‬
‫‪ -4‬ز یگ ا ت بیگ‬
‫‪ -5‬ز یگاا یگخری ا‬
‫‪ -6‬ز یگا ریگ گ هی رزگ‬
‫‪-7‬ا یگعرالگ رزاریگص اگ گ ار‬
‫‪-8‬یئ سگ رزاریگ( و یگ یا)‬
‫‪42‬‬

43.

‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫ماده ‪ -6‬ظر فگ یا‪ :‬ظر فگ یاگگ رزاریگواگقیایگز یگا د‪:‬‬
‫‪-1‬ب یگخویگا یگ گ ر دگارگگدبی‪،‬گویگا رسگقرن یگب ر لگ رزاریگا یاثگ یانهیگد یگ گا ر نرااگ رزاری‪.‬‬
‫‪-2‬ویی یگتزای گارگگ رل دگارگگ رزاریگ گاظهریگنظیگا یاا یگچه نهیگآی‪.‬‬
‫ماده ‪-7‬یئ سگ رزاری‪:‬ورگدر گ ز یگ یانگگ گآا ز گعرلیگانص‬
‫گایگ‬
‫‪.‬‬
‫ماده ‪ -8‬اد گارگگ رزاریگ یگد یگورگنظیگ ز یگ یانگگ گآا ز گعرلیگ یگایگنقواگازگد یگداگا ر گنار گ ا یگدن ‪.‬‬
‫ماده ‪-9‬ازگبری گبص‬
‫گا یگقرن یگدب اگق ان یگ گاقییادگاغر یگابغیگا د‪.‬‬
‫‪43‬‬

44. لایحه قانونی راجع به کاخ های نیاوران وسعد آباد و نحوه ارزیابی و نگهداری اموال مربوطه مصوب 23/2/1359

‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫الیحه قانونی راجع به کاخ های نیاوران وسعد آباد و نحوه ارزیابی و نگهداری اموال‬
‫مربوطه مصوب ‪23/2/1359‬‬
‫ماده ‪-1‬کلیه کاخ هرای نیراوران و سرعد آبراد برا محوطره ضأسیسرا آن جهر‬
‫ایجرراد مرروزه و پررار در اخمیررار وزار فرهنررگ و آمرروزش عررالی‬
‫قرار می گیرد‪.‬‬
‫مرراده ‪-2‬کلیرره امرروال موجررود درکرراخ هررای فرروق الررذکر مررورد رسرریدگی و‬
‫ارزیابی قرار گرفمره و قیمر هرر یرک را مشرخه و بره ضرضیرب زیرر‬
‫عمل خواهد نمود‪:‬‬
‫ظ و نگهداری در مروزه هرا ضحویرل وزار‬
‫الف‪:‬کلیه اشیاء عمیقه جه‬
‫فرهنگ و آموزش عالی می گردد‪.‬‬
‫رظ و‬
‫ب‪:‬کلیه اشیای که قیم آنهرا از ده میلیرون ب بیشرمر اسر جهر‬
‫نگهداری ضحویل خزانه بانک مرکزی می گردد‪.‬‬
‫ج‪:‬کلیه اشریای کره بهرای آنهرا کممرر از یرک میلیرون ب اسر و نگهرداری‬
‫آنهررا در مرروزه مصررلح نمرری باشررد برررای مصررارفی کرره بعرردا ضعیررین‬
‫خواهد شد به طور امان نگهداری می شود‪.‬‬
‫د‪:‬کلیه فرش هایی که بهای آنها بیش از یک میلیون ب باشد در موزه هرا‬
‫نگهداری می شوند‪.‬‬
‫•درخگ‬
‫گآور‬
‫•درخگن ر یای‬
‫‪44‬‬

45.

‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫از ا ل ی اق ااربی دا ی رلهرد ا ل ا ی زگ انقال ا الای ا یاث یانهی ص ید تی د ص ی‬
‫اعالا ا اید ورلقرنی ( ری از یاویای ا اوی) ا ی وی ب با ا رء درخهر‪ ،‬وا ابد ایا ز از ایت نا‬
‫ب و ای قیای تی با و‬
‫هی برنهر ا ی ا‬
‫بخی آی و ‪ .‬ور آی دا چن ی درخ رو ی بهیای‬
‫ا چ ت نا یقد ر‬
‫ازایای نفی ا یا خ اه ی ای ا ی ااردی و و ن ‪ ،‬وا ر ی از ا ای و ری ا‬
‫بخی وی ی درخهر ص ید نا ی د‪ .‬درخهر ی نظ ی تب بری دا و از ‪ 150‬رل ادل درایانی راری‬
‫ااب از آثری انیگ ا ا رگ الو ی ا ر ی نظ ی بخد ور س دا ازایای قو ا‬
‫قر ری اهب گ و‬
‫و ا د و ی ادر ظ ی بیس ازایای نفی ای قیای ا د و ی خ رید‬
‫اای ی د وی آی نص‬
‫ورقی ارن ‪.‬‬
‫ا ی ا ل ی ن رنا اگ و از خ ا د ای ی دفظ آثری یانهی‪ -‬بری خی خ دا و ار دا وا ص ید بو ل‬
‫ا ی ااردی وا ا زو عا ای ب بی ر د‪.‬‬
‫‪45‬‬

46.

‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫قانون اراضی شهری مصوب ‪22/6/1366‬‬
‫ار وگ‪ -9‬زایدگا ریگ گ هی رزگگا ظفگا دگزا یگارگگا ی گن رزگویاگگاایگا ریگ گخ اردگعا ایگیاگازگ‬
‫زا یگارگگور یگ گ ا یگ هیگگبثا یگنار ‪.‬‬
‫در بند آخر این ماده وزارت مسکن موظف به حفاظت ازمیراث فرهنگی کشورمی گردد‪.‬‬
‫‪46‬‬

47.

‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫اصل ‪ 83‬از قانون اساسی جمهوری اسالمی ایران‬
‫ونرارگ گاا الگ لبیگداگازگنفر سگابیگور ‪،‬گقرولگانبقرلگواگر یگن دگاهیگورگبص‬
‫داگازگنفر سگاندصیگواگ ی گنور ‪.‬‬
‫گ یاگگابی‪،‬گآیگا گ یگص یبیگ‬
‫‪47‬‬

48.

‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫ماده ‪ 26‬از قانون مدنی ایران‬
‫اا الگ لبیگداگا گا دگویاگگاصرل گعا ایگ رگانبفرعردگعا ایگقرولگباب گخص صیگن د‪.‬ازگآیگ اباگا دگا زوگ‬
‫ارگ گآثریگبری خی‬
‫‪48‬‬

49. موادی از قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 8/5/70 و 2/7/75

‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫موادی از قانون مجازات اسالمی (تعزیرات) مصوب ‪ 8/5/70‬و ‪2/7/75‬‬
‫ماده ‪-558‬هر کس به ضمام یا قسممی از ابنیه ‪ ،‬اماکن یا محوطه های اب‬
‫بر جبران خسار وارده به بس از یک ضا ده سال محکوم می شود‪.‬‬
‫شده در فهرس‬
‫آاار ملی خرابی وارد آورد عالوه‬
‫نظار‬
‫نماید یا‬
‫ماده‪-559‬هر کس اشیاء‪ ،‬لوازم‪ ،‬مصالح و قطعا آاار فرهنگی – ضاریخی ضح‬
‫پنهان نماید عالوه بر اسمرداد آن به بس از یک ضا پنج سال محکوم اس ‪.‬‬
‫و‬
‫ا‬
‫دول‬
‫را سرق‬
‫ماده‪-560‬هر کس اقدام به عملیا ممزلزل کننده در محدوده و ریم آاار ضاریخی نماید عالوه بر رفع آاار ضخلف پرداخ‬
‫خسار وارده به بس از یک ضا سه سال محکوم می شود‪.‬‬
‫ماده ‪-561‬هرگونه اقدام به خارج کردن اموال ضاریخی‪-‬فرهنگی از کشور عالوه بر اسمرداد اموال به بس از یک ضا سه سال‬
‫و پرداخ جریمه معادل دو برابر قیم اموال موضوع قاچاق محکوم می گردد‪.‬‬
‫ماده ‪-562‬هر گونه کاوش به قصد به دس آوردن اموال ضاریخی‪-‬فرهنگی ممنوع بوده و مرضکب به بس از شش ماه ضا سه‬
‫اری به ن ع دول محکوم می شود‪.‬‬
‫سال و ضب اشیاء مکشوفه به ن ع سازمان میراث فرهنگی کشور و آال ادوا‬
‫‪49‬‬

50.

‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫ار و‪-563‬ایگدسگواگایاضیگثودگ یگ هی دگآثریگابیگداگارل گخص صیگن این گب ر زگنار گواگ‬
‫ادر گایگ ‪.‬‬
‫گاروگبرگ گ رلگدوسگ‬
‫ار وگ‪-556‬ایگدسگو یگا رزوگ رزاریگا یاثگ یانهیگاق ا گواگایادگآثریگثودگ وگ یگ هی دگآثریگابیگنار گوواگدووسگازگ‬
‫گاروگبرگ گ رلگ گای اخدگخ ریدگ ای وگادر گایگتی ‪.‬‬
‫ار وگ‪-566‬ایدسگو یگا رزوگازگ رزاریگا یاثگ یانهویگن وودگوواگبغ ویگندو وگا وبفر وگازگآثوریگثوودگ و وگ یگ هی ودگآثوریگ‬
‫ابیگاق ا گنار ‪،‬گعال وگویگی جگآثریگبخبفگ گ ویایگخ ریدگ ای وگواگدوسگاز اگ رلگبرگ گاروگادر گایگ ‪.‬‬
‫ار و‪ -567‬یگدب اگ یا گا د یگ رزاریگا یاثگ یانهیگ رگدب واگ ا ویگ لبویگوویگد و گاو ی ‪،‬گ وردیگ ورگاو عیگخص صویگ‬
‫گایگ ن ‪.‬‬
‫اد‬
‫‪50‬‬

51. قانون معافیت ابنیه و اماکنی که در زمره آثار ملی ثبت گردیده اند از پرداخت عوارض شهرداری مصوب 2/12/1371

‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫قانون معافیت ابنیه و اماکنی که در زمره آثار ملی ثبت گردیده اند از پرداخت عوارض‬
‫شهرداری مصوب ‪2/12/1371‬‬
‫ماده وا ده‪-‬کلیه ابنیه و اماکن و محوطه های ضاریخی اب شده در فهرس آاار ملی کشور و همچنین موزه های ضح‬
‫پوشش سازمان مذکور از پرداخ کلیه عوار شهرداری معاف می باشند‪.‬‬
‫‪51‬‬

52. مقررات صادرات، واردات و امور گمرکی مناطق آزاد مصوب 19/2/ 1373 شورای عالی مناطق آزاد تجاری-صنعتی

‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫مقررات صادرات‪ ،‬واردات و امور گمرکی مناطق آزاد مصوب ‪ 1373 /19/2‬شورای عالی‬
‫مناطق آزاد تجاری‪-‬صنعتی‬
‫خروج اشیای عمیقه‪ ،‬کماب های خطی و قدیمی‪ ،‬آاار فرهنگی اصیل و انواع سکه مجاز نیس ‪.‬‬
‫قانون امور گمرکی‬
‫اان نگالص یگار‪:‬‬
‫ار وگ‪:44‬ص یگا رگگعب قاگ گور برنیگازگد یگاان نگا د‪،‬گاهیگورگا رزوگ زایدگ یانگگ گانی‪.‬‬
‫‪52‬‬

53. قانون برنامه سوم توسعه

‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫قانون برنامه سوم توسعه‬
‫قرن ی وینراا ‪ 5‬رلا وی ا رس ون ‪ 3‬از ار و ‪ 1‬قرن ی وینراا و ا اص ‪ 10/12/1351‬وینراا را ي ا د كا‬
‫ضای آی ا هر گ ر بهري ب ا اقبصر ي ا بارعي وي‬
‫ا بس ايگی‬
‫وا بص‬
‫ویاي ا د انج رل بنظ‬
‫ااری ا د ا خ ايگ ‪.‬‬
‫ا ا گ از ا ی قرن ی دا ی ایبورو ور ا یاث یانهی د ی ای ور و ی قیای ا د‪:‬‬
‫ماده ‪-156‬به منظور اسم اده از ضوانمندیهای شوراهای اسالمی شهر و روسما در انجام امور دینی و فرهنگی‪ ،‬شوراهای‬
‫مذکور عالوه بر و ایف مصر ه در قانون ضشکیل آنها مو ف به انجام و ایف ذیل هسمند‪.‬‬
‫الف‪:‬بررسی مشکال فرهنگی و ارائه پیشنهاد های الزم به مسئوالن و مراجع ذی رب ‪.‬‬
‫ب‪:‬مساعد در ظ و نگهداری بناهای فرهنگی‬
‫از ابنیه و آاار ضاریخی و فرهنگی و باف ها و محوطه های فرهنگی‪ ،‬ضاریخی و ممانع از ضغییر‬
‫ج‪:‬همکاری در ا‬
‫کاربری آنها‬
‫ماده ‪:165‬به منظور ظ و راس از میراث فرهنگی کشور اجازه داده می شود‪:‬‬
‫الف‪ :‬با اخذ اجازه از سماد فرهنگی کل نیروهای مسلح‪ ،‬یگان پاسداران میراث فرهنگی کشور را زیر نظر سازمان مزکور‬
‫ضشکیل دهد‪.‬‬
‫ب‪:‬کلیه جرایم اخذ شده از اری های غیر مجاز و اموال ضاریخی و فرهنگی به در آمد عمومی واریز گردد‪.‬‬
‫‪53‬‬

54.

‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫‪:‬‬
‫ایاد اد رگ ور د ار ونرارگ بری خی اق اارد ل ان ر‬
‫ار و ‪ :166‬ی خص‬
‫الف‪:‬یئ س رزاری ا یاث یانهی د ی ی یاگ عرلی هی رزگ ا اریگ ا یای عض د ای رو ‪.‬‬
‫و ‪ ،‬وا انظ ی ان ر اا ی ایو و وا دفرظد از ور د‬
‫‪ :‬ی هی ارگ ایاگ ور د بری خی ایز ان دا د آی اعال‬
‫ی هی ای هرگ د ی ا ر ای تی ‪.‬‬
‫بری خی ا نه نا هی ار‪ ،‬رز دری ا ی بی انر‬
‫ور ن رز ور د ارگ بری خی آی هی ی اخب ری ا ی د‬
‫ج‪ :‬یاارگ هی یص گ از یآا هی ایگ ای هی یا ابنر‬
‫گ یوو ی هی ایگ قیای ای ان ی هد ایاد ونرار‪ ،‬ا ا عا ار ور د ارگ بری خی‪.‬‬
‫یاگ عرلی هی رزگ بو ل آی وا ا ا عا اگ‬
‫نبی انوقا اریای ووا نق ا ویح اص‬
‫‪:‬دفظ ور د ق ای‬
‫یانهی خ اربی ویاگ زائیای تی هیای‬
‫‪54‬‬

55. قانون برنامه سوم توسعه

‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫قانون برنامه سوم توسعه‬
‫ی ا ی قرن ی ی ضای اوالغ ظر ف وا یاارگ هیار ب ا ا نظی قیای ا ی اا ی ایو و‬
‫وا ا یاث یانهی د ی ا ی ب ا خر قیای تی با ا د‪ .‬یاارگ هی ی دنری ظر ف‬
‫اخب ریاد خ ا ظف وا ی تی نز ربی ق ا بی ی ا ی زا نا ای ور ن ‪ .‬ز یا و ی ند اوبغی‬
‫از و ا یاار صیف ب ا دفرظد از ا یاث یانهی ای تی ‪.‬‬
‫‪55‬‬

56. قانون برنامه چهارم توسعه

‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫قانون برنامه چهارم توسعه‬
‫قرن ی وینراا چهری ب ا اقبصر ي‪،‬ا بارعي یانهي اه یي ا الاي ا یای ایاي د ‪ 6‬وخ ‪ 15،‬صل‬
‫تی با و ا ور ‪.‬‬
‫) آ ی نراا اري ا یا ي دا از وینراا‬
‫‪ 227‬ار و (‪ 66+161‬ار و از وینراا‬
‫ید ‪ 5‬یص از ابی ا ی قرن ی وا اژو ا یاث یانهي دابی از آی وا ودث ا یاث یانهي ای اخبا و ا د‪.‬‬
‫ماده ‪ -104‬بند ح‪ -‬مای یا مشارک با هنرمندان و مجموعه دارانی که قصد ایجاد موزه شخصی آاار هنری خویش و یک‬
‫کمابخانه را دارند از جمله اسم اده از فضاهای دولمی به صور امانی با همکاری وزار فرهنگ و ارشاد اسالمی‪،‬‬
‫وزار مسکن و شهرسازی‪ ،‬کلیه شهرداریها و سایر دسمگاهای اجرایی ذی رب ‪.‬‬
‫ماده ‪ -109‬بند الف‪ -‬مای از پهوهش های علمی و بین رشمه ای در زمینه ایران شناسی و گذشمه طوالنی ضاریخی و ضدوین‬
‫گزارش ها و کماب های الزم در سطوح مخملف عمومی ‪ ،‬آموزشی و پهوهشی‪.‬‬
‫بند ب‪ -‬بررسی و گرد آوری نظام یافمه ضاریخ ش اهی ‪،‬گویش ها و لهجه ها ‪ ،‬آداب و رسوم عناصر فرهنگ ملی و بومی‪.‬‬
‫بند ه‪ -‬ضقوی ضعامل فرهنگ ها و زبان های بومی با فرهنگ و میراث معنوی ملی‪.‬‬
‫بند و‪ -‬شناسایی‪ ،‬ضکریم و معرفی م اخر‪.‬‬
‫بند ز‪ -‬شناسایی اصول و ضواب شکل گیری معماری ایرانی‪-‬اسالمی در شهر ها و روسما های کشور‪.‬‬
‫ماده ‪ -113‬بند الف‪ -‬طرح کاربرد نماد ها و نشانه ها و آاار هنری ایرانی و اسالمی در معماری و شهر سازی و سیمای ‪56‬‬
‫شهری‪.‬‬

57. قانون برنامه چهارم توسعه

‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫قانون برنامه چهارم توسعه‬
‫وینراا چهری ب ا ن ری ان و و بی ی ب ا لد ی اا ی ایو و وا ا یاث یانهی د ی‬
‫ای ور ‪ ،‬چیا دا ور ا ز ی وی ق ید ا ئ ل ی ا یاث یانهی د ی ا ریدد ا ی و بی ای‬
‫ی ا ی زا نا وا ان ان ت نرت ی‪ ،‬ی ی ای ینگ بی دی ی ا یاث یانهی ی را ا ای ‪.‬‬
‫و یانهی را ا ای ور‬
‫ا ی ا ئبا خ وا ن عی ی ی تی ی‬
‫نی ب ا وا ا یاث یانهی د ی و ی ند ن ری ا و و ا د‪.‬‬
‫دا ی ری از‬
‫وخ‬
‫‪57‬‬

58. قانون الحاق جمهوری اسلامی ایران به پروتکل دوم کنوانسیون 1954 میلادی (1333 هجری شمسی) لاهه در خصوص حمابت از اموال فرهنگی در صورت

‫میراث فرهنگی در ایران پس از انقالب‬
‫قانون الحاق جمهوری اسالمی ایران به پروتکل دوم کنوانسیون ‪ 1954‬میالدی (‪1333‬‬
‫هجری شمسی) الهه در خصوص حمابت از اموال فرهنگی در صورت بروز مخاصمه‬
‫مسلحانه‬
‫مصوب ‪ 5/4/1380‬مجلس شورای اسالمی‬
‫قانون الحاق دولت جمهوری اسالمی ایران به کنوانسیون موسسه بین المللی یکنواخت سازی حقوق خصوصی پیرامون‬
‫اشیاء فرهنگی مسروقه یا غیر قانونی خارج شده‪.‬‬
‫اص‬
‫گ‪ 30/5/1379‬ا بسگ یاگگا الای‬
‫‪58‬‬