Традыцыйная культура вёсак мікрарэгіёна школы

1. Дзяржаўная ўстанова адукацыі “Бокшыцкая сярэдняя агульнаадукацыйная школа” Слуцкага раёна

Традыцыйная культура вёсак мікрарэгіёна
школы
/у дапамогу ўладальнікам аграсядзіб/
Выканалі
Гарбацэвіч Кацярына Мікалаеўна
Гук КацярынаМіхайлаўна
Лістапад Паліна Ўладзіміраўна
вучні 11 класа

2. Мэта:

Рэкамендаваць беларускім
прадпрымальнікам, якія
займаюцца аграэкатурызмам у
межах праграмы Greenways, як
можна стварыць сядзібу
адпачынку турыстаў у
традыцыях нашай мясцовасці

3. Задачы:

4. 1. Апісаць тыповы сядзібны комплекс першай паловы ХХ ст. на прыкладзе жылога будынка, які захаваўся ў вёсцы Дзесяціны

5. 2. Паказаць інтэр’ер гасцініцы аграсядзібы ў стыле традыцыйнага жылля Цэнтральнай Беларусі

6. 3. Пазнаёміць з мясцовай кухняй, промысламі і рамёствамі, фальклорам.

7. Метады даследавання:

8. Агульнанавуковыя гістарычныя: А) вывучэнне пісьмовых крыніц: -энцыклапедый, падручнікаў, літаратурных твораў.

9. - этнаграфічныя даследаванні: а)назіранне, б)вусны ( апытванне (інтэрв’ю), вывучэнне помнікаў вуснай творчасці), в) збор

10. Напрамкі працы:

Народнае жыллё
2. Інтэр’ер традыцыйнага
жылля
3. Мясцовая кухня: стравы,
напоі
4. Промыслы і рамёствы
5. Фальклор
1.

11. Народнае жыллё

12. Вуліца сектара “Центральная Беларусь” Беларускі музей народнай архітэктуры і побыту ў Строчыцах.14 мая 2005 г.

13.

14.

15.

16.

17. Від з понадворку

18.

Так захоўваліся вуллі зімой

19. Фасад

20. Дзверы

Хата+сенцы, глухая сцяна
Від з вуліцы

21. Пуня

22.   Калодзеж

Адрына(пуня, сянніца)

23. Стопка

24. Пограб

25.

Столь гарызантальная. Сцены хат нярэдка бялілі.

26. Двор. Жатка /фрагменты/

найбольш шаноўнае месца ў хаце, асвечанае ўстойлівай традыцыяй духоўнага жыцця. Яна
выконвала важную ролю ў паўсядзённых звычаях і абрадах. На покуці развешвалі абразы,
убраныя ўзорнымі ручнікамі (набожнікамі), пучкі асвечаных у царкве жытнёвых каласоў і траў.
Нярэдка абразы памяшчалі ў бажніцу, зробленую ў выглядзе драўлянай шафкі. Найбольш
устойлівая сувязь у структуры інтэр’ера — размяшчэнне покуці па дыяганалі ад печы.

27. Конная касілка

На покуці стаяў засланы абрусам стол, на ім звычайна пакідалі хлеб, прыкрыты ручніком ці абрусам. За
абедам у будні дзень абрус здымалі, і ўся сям’я садзілася за стол, займаючы месца ў пэўнай
паслядоўнасці:на покуці — гаспадар дома, за ім — па старшынстве іншыя члены сям’і.

28. Хата+сенцы /Від з понадворку/

Прыкметнай разнастайнасцю адрозніваліся дзіцячыя
калыскі.

29. Фасад

30.

31.

Заслонка
Вілкі, чапяла

32. Хата+хата+сенцы, глухая сцяна Від з вуліцы.

“Бабін кут” (кухонны посуд і адпаведны інвентар)

33. Хата+хата+сенцы Від з вуліцы з фасада

34.

35. Інтэр’ер традыцыйнага жылля

Куток гаспадара

36. Мэбліроўка і размяшчэнне разнастайных бытавых рэчаў у хаце

ПРАС
ЛЯМПЫ

37. Будынак народнай школы пачатку XXст. З вёскі Калодчына Вілейскага раёна. Сектар “Центральная Беларусь”.

Акуловіч Кацярына Майсеяўна з
ручніком яе маці.
Ткацтва + Вязанне

38. Покуць (красны кут)

39.

Яшчэ адзін ручнік

40.

Акуловіч Кацярына Майсеяўна з посцілкай яе маці

41. Печ. Беларускі музей народнай архітэктуры і побыту ў Строчыцах.

42. Чыгункі і гатаванне ежы.

43.

44. /Слуцкі этнаграфічнымузей /

45.

46. Металічны посуд

47. Куток гаспадара

Прыкметнай разнастайнасцю адрозніваўся бытавы інвентар.

48. Калекцыя кабінета гісторыі

49. Вёска Дзесяціны, Слуцкага раёна, хата Акуловіч

У зборніку Сержпутоўскага “ Прымхі і забабоны беларусаў - паляшукоў “/частка
трэйцяя. Заняцця. IV. Яда й піццё/.” ёсць вельмі цікавыя рэцепты:
957. Каб мясо доўго не псаваласо, яго трэба трохі апячы на агніў куродыме, а потым
павесіць на волнум паветры.
958. Каб у гарачы час надошга схаваць м'ясо або звярыну, трэба яго ўтаптаць глыбоко ў
гразь дзе-небудзь у балоце ці ў выжары.
960. Каб салонае мясо доўго не псаваласо, трэба яго залажыць у тую кваску, у якой перш
было масло.
963. Як у квас палажыць кусок свянцонае крэйды, та ён доўга неперакісне.
964. Квашаныя агуркі трэба складаць у пасудзіну падпоўна й заліць іх вадою натшчэ
серца, тагды агуркі ўсю зіму будуць поўныя і цвёрдыя, бы камень.
966. Бярозавы сок добра скісне й стане моцны, калі ў яго палажыць маладую дубіну з
карою.” Сержпутоўскі А.К. Прымхі і забабоны беларусаў – паляшукоў.
«Сыр. 6 литров кислого молока. Свежее молоко поставить на пару дней в тёплое место.
После того, как молоко скисло, процедить его в клинок и положить под гнёт. Через пару
дней сыр можно подавать к чаю.
Вареный сыр. 6 литров молока, 50 г. уксуса, щепотка соли.
Молоко вскипятить, при кипении помешивать. Добавить уксус, соль. После того, как
молоко откипело, процедить в клинок и положить под гнёт. Через 2-3 дня сыр можно
подавать к чаю». Запісала Гук Кацярына 14.04.2010 г. ад Авілавай Валянціны Аляксеўны,
1966 года нараджэння, жыхаркі вёскі Заполле.

50.

51.

У зімовы час сялянская хата ператваралася ў рамесную
майстэрню. Ля кутняй сцяны ці бліжэй да парога, паміж покуццю і
“бабіным кутом”, ставілі кросны для ткацтва.

52. Ткацкі выраб

Істотную ролю ў мастацкім афармленні інтэр’ера жылля
адыгрывалі прадметы ўзорнага ткацтва— посцілкі, дываны,
абрусы, ручнікі, што адлюстроўвалі багатую самабытную
творчасць мясцовых майстроў.

53. Ікона сям’і Акуловіч

54. Хата заможнага шляхціча. Музей старажытных промыслаў і тэхналогій ў Дудутках.

Зінаіда Рыгораўна Красуцкая, жыхарка вёскі Заполле

55. Прадметы побыту ў каморы

Старадарожская майстрыха ткацтва Марыя Волкава дае майстар –
клас для нас 30.10.2003 г.

56. У клеці

57.

58.

59. Бязмены

60. Традыцыйныя стравы

61.

62. Промыслы і рамёствы

63.

64.

На Масленіцу катаемся. Мы ў 5 класе.

65. Ткацкія вырабы /посцілкі/

Дажынкі. Мы ў 6-м класе

66. Ткацтва

Багач. Мы ў
7-м класе.

67. Ткацкі станок

68.

1) Правядзенне ўрокаў гісторыі Беларусі
па тэме “Наш край” з элементамі
краязнаўства;
2) Выданне інфармацыйна-даведачнага
буклета “Драўляная архітектура вёскі”;
3)Стварэнне турыстычнага маршрута
“Драўляная архітэктура вёскі”;
4) Стварэнне майстэрань па народнай
творчасці ў аграгарадке.

69. Вырабы Бартошык Наталлі Пятроўны

Сабраны і сістэматызаваны
этнаграфічны матэрыял.
Дадзеная праца можа дапамагчы
адкрыць аграсядзібы з улікам
мясцовых традыцый,звярнуць яшчэ
большую ўвагу нашых суайчыннікаў
на сваю гістарычную спадчыну.

70. Выцінанкі Купчэня Наталлі Георгіеўны

Перайсці да першага слайду