389.50K

Category:

medicine

Бауыр рагы

1. Бауыр рагы

Орындаған: Хамутова З Х
Қабылдаған: Жантеев М.Е

2.

Бауырдың анатомиясы
Бауыр (hepar) — 1) ең үлкен ас қорыту безі. Омыртқасыз жануарларда
бауыр ас қорыту және қоректі сіңіру процестеріне қатынасады, сондай-ақ,
онда май, көмірсу жиналады. Омыртқасыздардың бауырын кейде бауырұйқы безі деп те атайды, себебі ол омыртқалы жануарлар мен адамның
ұйқы безі бөлінетін затқа ұқсас секрет (бездердің бөліп шығаратын заты)
шығарады. Омыртқалы жануарлар мен адамда бауыр - күрделі орган, ол
организмдегі зат алмасу процесіне қатысады әрі онда ас қорыту сөлдерінің
бірі - өт түзіледі. Оның ересек адамдардағы орташа салмағы 1,5 - 2 кг.
Бауыр іш қуысының оң жақ жоғарғы бөлігіне орналасқан. Бауырдың көк етке
жанасып жататын жоғарғы дөңес, төменгі ішкі (висцеральдық) беттері бар.
Бұлар бауырды оң(үлкен) және сол(кіші) бөліктерге бөледі. Бауырдың
бетінің ортасында бауыр қақпасы деп аталатын көлденең ойық болады. Ол
арқылы бауырға артерия, қақпалық вена тамырлары, жүйке
талшықтары өтеді де, одан лимфа тамырлары мен өт түтігі шығады. Бауыр
қақпасының алдыңғы жағында өт қуығы жатады.

3.

Бауыр қорғаныш қызметін де атқарады, яғни тамақ құрамында
болып, ішекте сіңірілген зиянды заттар мен белок алмасуының
нәтижесінде түзілетін қанның құрамындағы улы өнімдер Бауырда
зарарсыздандырылады. Бауырдың лимфа түзілудегі, қан ұюын
реттеудегі және қанның тұрақты құрамын сақтаудағы маңызы зор.
Бауырда қанмен келген амин
қышқылдарынан белоктар, глюкоза, фруктоза, глицерин, май
қышқылы түзіледі, сондай-ақ, қандағы көмірсулар бауырда
гликогенге айналады. Бауырдағы зат алмасу процестері әр
түрлі ферменттердің қатысуымен жүреді, оны жүйке жүйесі мен
түрлі гормондар реттеп отырады.[1]
2)Құрамында 70-73% су, 2—4 % май, 17—18% ақуыз, оның ішінде
ауыстырылмайтын түрлері болады. Бауырда көптеген В тобының
витаминдері және А, Д, Е витаминдері де бар. Сонымен бірге
бауырда көптеген ферменттер, экстрактивті заттар және темір,
фосфор көп. Майдаланған, пісірілген бауыр өзіне майды жақсы
сіңіреді. Бауырды алдымен өтінен бөліп алып тазалайды, содан соң
жуып, кесіп 2—3 сагғат суық ағынды суда ұстайды.[2]

4.

Бауырдың қызметі
Бауыр адам ағзасында зат алмасу үдерісіне қатысады, онда ас қорыту
сөлдерінің бірі - өт түзіледі. Ересек адамдардағы бауырдың орташа салмағы
1,5-2 килограмм болады. Бауыр іш қуысының оң жағында. Бауырдың көк етке
жанасып жатқан жоғары дөңес, төменгі ішкі беттері бар. Олар бауырды үлкен
оң, кіші сол бөліктерге бөледі. Бауырдың бетінің ортасындағы көлденең ойықбауыр қақпасы деп аталады. Сол арқылы бауырға артерия, қақпалық вена тамырлары, жүйке талшықтары өтіп тұр.
Ал одан лимфа тамырлары мен өт түтігінің шығатыны белгілі. Адам
ағзасындағы бауырдың қорғаныш қызметі де
өте жоғары. Тамақтың құрамында болған зиянды заттар ішекте сіңіріліп,
белоктың алмасуы нәтиже-сінде қанның құрамында улы өнімдер түзілсе,
бұлар бауырда залалсыздандырылады. Лимфа түзілуінде, қан ұюын реттеуде
де бауырдың атқаратын қызметі зор. Бауыр қанның тұрақты құрамының
сақталуына да қатысады. Қанмен келген амин қышқылдарынан бауырда
белоктар, глюкоза, фруктоза, глицирин, май қышқылы түзіліп, қандағы
көмірсулар бауырда гликогенге айналады. Бауырдағы зат алмасу үдерістері
әр түрлі ферменттердің қатысуымен жүрсе, оны жүйке жүйесі мен түрлі
гармондар реттеп отырады, - дейді дәрігерлер.

5. Бауыр рагы

Бауыр рагы рактың өте сирек кездесетін түрі, көбінесе
бауыр циррозына байланысты 50-60 жастан кейін
дамиды.
Сыртқы көрінісіне қарап бауыр рагының: 1)түйінді;
2)ауқымды; 3)диффузды түрлерін ажыратады.
Рактың түйінді түрінде бауырда бірнеше ісік түйіндері
табылады. Олардың түрі ақшыл, сары немесе сарғыш
жасыл, консистенциясы жұмсақ немесе қатты. Ісік
түйіндері бірнеше жерден бір мезгілде өседі. Ауқымды
рак бауырдың бір бөлігінде іріісік түйіні түрінде өседі.
Кесіп көргенде ол ақшыл сұр немесе некроз, қан
құйылуға байланысты, шұбар түсте көрінеді. Диффузды
рак цирроздық өзгерістер негізінде дамиды, кейде ол
бауыр тканіне араласа өсіп, сыртқы көрінісі анық
білінбейді. Кейде рак диагнозы микроскопиялық
тексеруден кейін ғана қойылады.Бауыр рагы

6.

7.

Бауыр рагын туындау көзі бойынша бірнеше топтарға
бөледі: 1)бауыр клеткалары рагы; 2)өт жолдары
рагы; 3)аралас рак; 4)дифференциаланбаған рак.
Осылардың ішінде ең жиі
ұшырайтыны гепатоллюлярлы рак. Рак клеткалары
трабекула типіндегі құрылымдар түзеді, кейде олардың
арасында без түзілісі тәрізді саңлаулар пайда болады.
Холангиоцеллюлярлы рак өт жолдарының эпителиіне
ұқсайтын клеткалардан тұрып, безді рак құрылысына
ие болады. Дифференциаланбаған рактарға ашық түсті
клеткалардан тұратын рак және анаплазиялық рак
кіреді, олар клетка атипизмінің басымдығымен
сипатталады. Бауыр рагы лимфа түйіндеріне,
гематогенді жолмен өкпеге, миға, бүйректерге метастаз
береді. Кейде рак түйіні бауырдың өзінде метастаз
жолымен таралады.[1]

8.

9.

Бауырдың біріншілік (көпорталықты) рагы
уырда бірнеше ісік түйіндері табылады, Олардың түрі
ақшыл, сары немесе сарғыш жасыл, консистенциясы
жүмсақ немесе қатты. Ісік түйіндері бірнеше жерден бір
мезгілде (мулътицентрлі) өседі (130 -сурет). Ауқымды
(массивті) рак бауырдың бір болігінде (негізінен оң
бөлігінде) ірі (көлденеңі 10-15 см-ге немесе одан да
үлкенірек) ісік түйіні түрінде өседі. Кесіп коргенде, ол
ақшыл сүр немесе некроз, қан қүйылуына байланысты,
шүбар түсте корінеді. Ауқым-ды рак нәтижесінде
бауырдың массасы 5 кг дейін үлкейеді. Диф-фузды
рак цирроздық өзгерістер негізінде дамиды, кейде ол
бауыр тініне араласа өсіп, сыртқы көрінісі анық
білінбейді. Кейде рак диагнозы микроскопиялық
тексеруден кейін ғана қойылады.

10.

Бауыр рагын туындау көзі бойынша бірнеше
топтарға бөледі: 1) бауыр жасушалары
(гепатоцеллюлярлық) рагы; 2) от жолдары
(холангиоцеллюлярлы) рагы; 3) аралас (гепатохолангиоцеллюляр-лы) рак; 4)
дифференциаланбаған рак. Осылардың ішінде
ең жиі үшырайтыны гепатоцеллюлярлы
рак, ол бауыр қатерлі ісіктерінің 85% қүрайды.
Рак жасушалары трабекула (белдемелер)
типіндегі қүрылымдар түзеді, кейде олардың
арасында без түзілісіне тән саңылаулар пайда
болады.

11.

Холангиоцеллюлярлы рак от жолдарының эпителийіне
үқсай-тын жасушалардан түрып, безді рак
(аденокарцинома) қүрылысы-на ие
болады.Дифференциаланбаган рактарга ашық түсті
жасушалардан түратын рак жөне анаплазиялық рак
кіреді, олар жасуша атипизімінің басымдығымен
сипатталады. Бауыр рагы лимфа
түйіндеріне, гематогенді жолмен - окпеге, мига,
бүйректерге метастаз береді. Кейде рак түйіні
бауырдың озінде метастаз жолымен таралады.

12. клиникасы

Клиникалық көріністеріне ауыратын науқастардың
көпшілігі бауыр зақымдану симптомдары байланысты
негізгі аурулары: ауырлық сезімі немесе оң жақ қабырға
астында ауырсыну, жалпы әлсіздік және салмағын
жоғалту арттыру. Notes бауырды кеңейтілген, оның
жиек, тығыз доғал ауыр және болып пальпация. Жұқа
алдыңғы құрсақ қабырғасының туралы
пальпацияланады болады бауыр ісіктері конкреций
тығыз беті. Сирек жағдайларда, ол орын алуы мүмкін
перитонит және қан ірі метастатикалық түйіндердің
некрозы.

13.

Бауыр көлемінің ұлғайуы
Ауырсыну сезімі
Арықтауы
Тәбетінің төмендеуі
Әлсіздік
Дене қызуының көтерілуі
Ішке судың жиналуы
Терінің сарғаюы

14. диагностикасы

Диагностика. Қазіргі уақытта, әдістері жетекші бауыр
метастазов диагноз, ультрадыбыстық, КТ, МРТ болып
табылады Ангиографиялық. бауыр метастазов жылы
КТ диагностикалық сезімталдығы 80-88%, АҚШ - 7785%. олар әр түрлі ошақтары ұсынады фактісі
метастазов анықтау күрделілігі мөлшері, нысаны мен
тығыздығы.
Бұл кеңінен қолданылатын түрлі әдістері бұрын қарап
шығу болып табылады радиоактивті Pharma шағын
метастазы анықтауға мүмкіндік бермейді және циррозы
бастап қатерлі ісік ажырату немесе басқа зарарсыз
бауыр аурулары. Диагностикалық сезімталдығы
радиоизотопты сканерлеу артық емес 50-79%.

15. Емі

Емдеу. Қазіргі уақытта кең таралған алады
Бауыр метастазов хирургиялық емдеу. Бұл қол
жеткізуге болады кезде Астам бауыр резекции
кейін науқастардың 20-40% -ға 5 жылдық өмір
сүру жалғыз метастазы, бірақ бауыр
метастазов шынымен резектабельность сіз 2530% құрайды.
бауыр резекции көрсеткіштері қалыптастыру
маңызды болып табылады метастазов
мөлшері, олардың саны мен өсу динамикасы.
Оған байланысты, Gennari L. соавт [бауыр
метастазов бірыңғай жіктеуді әзірледі. 1985]:

16. Бауыр обырын ерте анықтау скринингі

Гепатологиялық орталықта 2013 жылдың
наурызынан бастап бауыр циррозы бар
емделушілерге 08.01.2013 №8 «Өңеш, асқазан,
бауыр және пилот аймақтарындағы еркектік
безі обырын ерте анықтауға скринингті
ұйымдастыру және өткізу басшылығы» бұйрығы
негізінде бауыр обырын ерте анықтау скринингі
жүргізіледі.
Қосымша орталықта бауыр
трансплантациясынан кейін емделушілерге
кеңестер беріледі

17.

Гепатологиялық орталығы:
гепатит В және С тіркеу және есепке алу жүйесін
жақсарту бойынша Астана қаласы ҚР ДМ мемлекеттік
санитарлық-эпидемиологиялық бақылау комитет
департаментінің жұмыс тобының құрамына енеді;
вирусты гепатиттер профилактикасы бойынша
медицина қызметкерлері үшін СӨС орталығының
семинарына қатысады;
инфекция жұқтырған емделушілерді анықтау бойынша
ҚР ДМ ғылыми-өндірістік трансфузиология
орталығымен өзара әрекеттеседі;
«Астана Медицина университеті» АБ
гастроэнтерологияның таңдаулы мәселелерімен
гепатология және терапия курсымен гастроэнтерология
кафедрасының дәрігерлерді жетілдіру факультетінің
базасы болып табылады.