Ауырсыну синдромы. Бүйрек ұстамасы

1. Ауырсыну СИНДРОМЫ. Бүйрек ұстамасы.

АУЫРСЫНУ СИНДРОМЫ.
БҮЙРЕК ҰСТАМАСЫ.

2.

Ауырсыну
Локализациясы - бел аймағы

3.

Бүйрек тінінің ауырсыну
сезімталдығы жоқ,
себебі онда ауырсыну
рецепторлары жоқ.
Ауырсынудың пайда
болуы бүйректің қабыну
немесе іркіліс
өзгерістері нәтижесінде
бүйрек капсуласының
немесе түбектің
созылуына, керілуіне
байланысты.

4. жедел гломерулонефрит кезінде бүйрек капсуласының созылуы Ауырсынудың себебі болып табылады Түбекшенің қабынуы (пиелонефриттер

Ауырсыну
ЖЕДЕЛ ГЛОМЕРУЛОНЕФРИТ КЕЗІНДЕ
БҮЙРЕК КАПСУЛАСЫНЫҢ СОЗЫЛУЫ
АУЫРСЫНУДЫҢ СЕБЕБІ БОЛЫП
ТАБЫЛАДЫ
ТҮБЕКШЕНІҢ ҚАБЫНУЫ (ПИЕЛОНЕФРИТТЕР
КЕЗІНДЕ) АУРЫСЫНУДЫ ТУДЫРТАДЫ,
БЕЛ АЙМАҒЫНДА ЕКІ ЖАҚТЫ АУЫРЛЫҚ
СЕЗІМІ «ТОҚЫРАУ БҮЙРЕГІНЕ» ТӘН.
БЕЛ АЙМАҒЫНДА ӨТКІР БІР ЖАҚТЫ
АУЫРСЫНУ-ЖІТІ ПИЕЛОНЕФРИТТІҢ БЕЛГІСІ

5. Несепағардың жиырылуы кезіндегі ауырсыну

НЕСЕПАҒАРДЫҢ ЖИЫРЫЛУЫ
КЕЗІНДЕГІ АУЫРСЫНУ
Бел аймағының жартысының
бірінде немесе несепағардың
бойында спастикалық сипаттағы
ұстама тәрізді ауырсыну, шап,
несеп шығару өзегіне, жамбас
аймағына таралатын сипатта
болады (несеп тас ауруына тән)

6.

Жіті
цистит кезінде ауырсыну
іштің төменгі жағында
орналасады .
Жедел
уретритте – ауырсыну
несеп шығару өзегінде
туындайды, әдетте дизурия
белгілерімен қоса жүреді

7.

Бүйрек шаншуы
ұстамасы
бел аймағында немесе
несепағардың бойында
пайда болатын кенеттен,
қатты, ұстамалы
ауырсыну.

8. Бүйрек ұстамасының себептері

БҮЙРЕК ҰСТАМАСЫНЫҢ
несеп тас ауруы СЕБЕПТЕРІ
(несепағардың немесе түбектің
тастары);
жедел және созылмалы пиелонефриттер (қабыну
өнімдерімен несепағардың бітелуі - шырыш,
фибрин, эпителий, лейкоциттер);
бүйрек ісігі (ұйыған түрдегі гематурия);
Бүйрек туберкулезі (бүйрек емізікшесінің нерозды
массалары);
бүйрек жарақаты (ұйыған қан немесе жоғарғы
несеп жолдарының урогематомамен қысылуы);
гинекологиялық аурулар; ретроперитонеальды
фиброз және құрсақ артындағы кеңістіктің
аурулары.

9. Бүйрек ұстамасының механизмі

БҮЙРЕК ҰСТАМАСЫНЫҢ МЕХАНИЗМІ
Бүйрек ұстамасы кезінде жоғарғы зәр
жолдары бойында несептің бөлінуі
бұзылады (тостаған – түбек жүйесі
және несепағарларда зәр
тоқырауының белгілері), ішкі окклюзия
немесе жоғарғы зәр жолдарының
басылуы пайда болады , бұл тостағантүбектік жүйедегі қысымның күрт
жоғарылауына, паренхиманың
ісінуіне және бүйректің фиброздық
капсуласының созылуына әкеледі.

10. Бүйрек ұстамасының клиникалық белгілері мен симптомдары

БҮЙРЕК ҰСТАМАСЫНЫҢ КЛИНИКАЛЫҚ
БЕЛГІЛЕРІ МЕН СИМПТОМДАРЫ
Кенеттен, тұрақты және толғақ
тәрізді, ұзақ(10-12 сағатқа дейін )
шаншу, бел аймағында,
немесе қабырға астында
оқшауланған , несепағардың
бойымен мықын, шап
аймағына, жыныс мүшесіне
тарайтын ұстама.

11. Қосымша белгілер

ҚОСЫМША БЕЛГІЛЕР
Жеңілдету
әкелмейтін жүрек айнуы
мен құсу;
Іштің желге толуы;
Ішек парезінің дамуы;
брадикардия;
АҚҚ көтерілуі;
Гематурия
Дизурия
Қызба

12. Диагностика

ДИАГНОСТИКА
Шағым.
Анамнез. Жалпы қарау.
Зертханалық
диагностика ( ЖҚА. ЖЗА.
Зәр сынамалары. БХҚА)
Аспаптық
тексеру:
Бүйрек
және несеп жолдарының УДЗ;
трансректалды және трансвагиналды
УДЗ;
рентгенологиялық
радионуклидті
зерттеулер;
зерттеулер.

13. Су мен электролиттер алмасуының бұзылуы. ІсіНУ СИНДРОМЫ.

СУ МЕН ЭЛЕКТРОЛИТТЕР
АЛМАСУЫНЫҢ БҰЗЫЛУЫ.
ІСІНУ СИНДРОМЫ.

14. Таңертеңгі уақытта жиі байқалады – ең алдымен тері асты шел қабатының жақсы дамыған аймақтарында, оның ішінде бетте, Кабақ

Ісіну
бүйрек ауруларының негізгі
клиникалық көріністерінің бірі
ТАҢЕРТЕҢГІ УАҚЫТТА ЖИІ
БАЙҚАЛАДЫ – ЕҢ АЛДЫМЕН ТЕРІ
АСТЫ ШЕЛ ҚАБАТЫНЫҢ ЖАҚСЫ
ДАМЫҒАН АЙМАҚТАРЫНДА, ОНЫҢ
ІШІНДЕ БЕТТЕ, КАБАҚ АЙМАҒЫНДА
ЖИІ ПАЙДА БОЛАДЫ .
ГЛОМЕРУЛОНЕФРИТТЕ,
НЕФРОТИКАЛЫҚ СИНДРОМДАӨКПЕ ЖӘНЕ ҚҰРСАҚ ҚУЫСЫНДА
СҰЙЫҚТЫҚТЫҢ ТРАНССУДАЦИЯСЫ
ТОТАЛЬДЫ ІСІНУЛЕРГЕ ӨТУІ МҮМКІН
(АНАСАРКА).

15.

Ісіктердің патогенезі
1.
Алғашында иммунды қабыну
нәтижесінде, иммундық кешендер мен
цитолитикалық антиденелердің әсерінен
нефронның сүзгіш мембранасының
құрылымы зақымдалады
2.
Сүзгіш мебрананың өткізгіштігі артып,
жоғары дисперсті белоктардың сүзілуі
күрт күшейіп кетеді.

16.

2. Қосымша проксимальды
түтікшелердің зақымдалуы,
екіншілік тубулопатияның
дамуы нәруыздың шамадан
тыс жоғалуына әкеледі.
Протеинурия күшейеді,
массивті көлемде болады.

17.

3. Несеппен жоғалтатын
ақуыздардың орнын толтыру
механизмдерінің сарқылуына
байланысты бауырдың ақуыз
түзетін функциясының
жетіспеушілігі дамиды.
Бұл ретте бауырдағы ақуыз
алмасуының бұзылуына тән
белгілер:
гипопротеинемия,
гипоальбуминемия,
диспротеинемия,
гиперлипидемия
пайда болады.

18.

4. Гипопротеинемия.
Қанның онкотикалық қысымының төмендеуі,
тамырішілік арна ақуыздарының
гидрофильділігінің төмендеуі,
микроциркуляторлық арна аумағындағы
сұйықтықтың транссудациясының күшеюі,
тамырішілік сұйықтық деңгейінің басым болуы,
гиповолемияның дамуына әкеледі.

19.

5. Гиповолемияның дамуы
юкстагломерулярлы аппараттың,
орталық нерв жүйесінің, ішкі ағзалар
мен тіндер жасушаларының
волюморецепторларынан
афферентацияның күшеюін,
ренин-ангиотензин жүйесінің
белсендірілуін
бүйрек үсті безінің қыртысты затының
минералокортикоидтарды
(альдостеронның) шамадан тыс
өндірілуін туындатады.

20.

21.

6. Минералокортикоидтардың
гиперпродукциясы натрий мен судың
реабсорбциясын белсендіруге,
дистальды бүйрек түтікшелерінде калий
мен протондардың жоғалуына әкеледі
және асқазан-ішек жолдарының
шырышты қабатындағы ағзаның
компенсаторлық гидратациясына
себеп болады .
Алайда гипоонкияның салдарынан су
іркілісі тамырлы арнадан тыс жүреді .

22.

7. Екіншілік гиперальдостеронизм
аясында натрийдің тежелуі - тамырлар
мен тіндердің осморецепторларының
тітіркенуін, АДГ синтезі мен
секрециясын ынталандырады.
Соңғы нефронның дистальды
сегменттерінің V2 рецепторларына
әсер ете отырып, жаппай жүйелі ісінудің
дамуын күшейте отырып , судың
факультативті реабсорбциясын
күшейтеді.

23.

24. Бүйрек қызметі

БҮЙРЕК ҚЫЗМЕТІ
Су - электролиттік балансты реттеу;
қышқылдық - негіздік тепе-теңдікті
сақтау;
метаболизм
өнімдерін, эндогенді
және экзогенді токсиндерді, дәрілік
заттардың экскрециясы;
эндокриндік
функция (ренин,
эритропоэтин синтезі); D
витаминнің белсенуін реттеу

25.

Бүйректің функционалдық
бірлігі-нефрон
Зәр үш фазалы процестің
нәтижесінде пайда
болады:
Сүзгілеу,
Реабсорбция,
Экскреция

26.

Шумақша - Боумен капсуласы
қоршалған капиллярлардың
ілмектерінен тұрады.
Негізгі функциясы - қанды сүзу
және несеп түзу.
Сүзуді гидростатикалық қысым
қамтамасыз етеді

27. Проксимальды түтікшенің басты қызметі

ПРОКСИМАЛЬДЫ ТҮТІКШЕНІҢ БАСТЫ ҚЫЗМЕТІ
Натрий
реабсорбциясы (изотониялық
сұйықтық түріндегі 65-75% су және
натрий).
Сонымен қатар: К+, Са2+, Mg2+,
фосфаттар, глюкоза, амин
қышқылдары реабсорбциясы; Н+
секрециясы және бикарбонат
иондарының 90% реабсорбциясы);
органикалық катиондар (креатинин,
ураттар, кетон қышқылдары) және
аниондардың секрециясы .

28. Генле ілмегі

ГЕНЛЕ ІЛМЕГІ
Жинағыш түтікшелермен және
түтікшеледің капиллярларымен бірге
несептің концентрациялану
механизміне қатысады.
Генле ілмегінде ерітілген заттар мен
судың активті реабсорбциясы жүреді.
Сүзілетін натрийдің 15-20% ілмекте
реабсорбцияланады.

29. Дистальды иірілімді түтікше

ДИСТАЛЬДЫ ИІРІЛІМДІ ТҮТІКШЕ
Су мен натрий молекулаларын өткізбейді.
Дистальды түтікшелер - кальций
реабсорбциясының негізгі орны (кальций
реабсорбциясы паратиреоидты
гормонмен және D дәруменімен
реттеледі).
Біріктіруші сегментте ( арнаның ең
дистальды бөлімі) натрий
молекулаларының реабсорбциясы
альдостерон деңгейімен бақыланып,
жүзеге асырылады .

30.

Жинақтаушы түтік
Қыртысты бөлімі натрий
реабсорбциясы мен калий
секрециясын жүзеге асырып,
қышқылдық - негізгдік тепе-теңдікті
реттеп отырады
(жинағыш түтікте 5-7% натрий
реабсорбцияланады)

31. Секреция кезеңі

СЕКРЕЦИЯ КЕЗЕҢІ
Несеп түзудің соңғы кезеңінде
жинағыш түтіктерде
концентрацияланған екіншілік
зәр түзіліп, бүйрекпен
шығарылады