Нормативнай - правовой оруна. Сүрүн хайысхалара. Түмүк ситиһиилэр

1.

2.

ПРОЕКТ ТУТУЛА:
Проект паспора.
Билиҥҥи кэмҥэ суолтата.
Сыала-соруга.
Нормативнай-правовой оруна.
Сүрүн хайысхалара
Түмүк ситиһиилэр

3.

Кимиэхэ
туһуланара
8-9 кылаас үөрэнээччилэрэ
Автора
Саха тылын уонна литературатын учуутала
Сивцева Екатерина Дмитриевна
Сыала
Оҕо киһи-хара - киһи киһитэ – буола үүнэринсайдарын ситиһии

4.

Соруктар
1. Тупсан иһэргэ туһуланыы
2. Үтүө-мөкү өрүттэри араарыы.
3. Бэйэни сөптөөхтүк сыаналаныы
4. Дойду туһугар эппиэтинэһи уһугуннарыы
5.Дьоҥҥо-сэргэҕэ тирэх буолуу
6. Төрөппүттэргэ, аҕа көлүөнэҕэ ытыктабылы
иитии.
7. Уус-уран айымньыны умсугуйан ааҕыыны
ситиһии
Ыытыллар
болдьоҕо
2014-2015 үөрэх дьыла

5.

Үбүлээһин
Бюджеты таһынан
Түмүк
1. Оҕо кэрэни айар уонна үтүөнү
ситиһиилэр
үксэтэр
2. Кэрэни
тарҕатар
сиэрдээхмайгылаах, бөҕө туруктаах
3. Дойдутун,
дьонун
туһугар
туруулаһар.
4. Айыы киһитэ буоларга дьулуһар.
5. Уус-уран айымньыны үлүһүйэн
ааҕар.

6.

ПРОЕКТ БИЛИҤҤИ КЭМҤЭ СУОЛТАТА:
Алампа – саха киһитэ үйэлээх сааһыгар таска таһааран амалыйбатах
санаатын-онооотун дьон-сэргэ аһаҕас дьүүлүгэр аан-маҥнайгынан харса суох
таһаарбыт сүдү суруйааччыбыт. Айбыт-туппут кэрчик кэмин өйдөөн-дьүүллээн
көрдөххө, бу холооно суох хорсун быһыыга тэҥнээх.
Алампа олорбут кэмин мөккүөрүн, тулалыыр эйгэтин эриэнин эрэ ойуулаабыт
суруйааччы буолбатах, убайа Өксөкүлээх курдук, саха кэскилин кэҥэтиспит,
тускулун туһаайсыбыт сүүнэ үтүөлээх-өҥөлөөх. Саха омук сайдарын санаан,
бэчээти тэрийсибитэ, үөрэҕи үксэппитэ, дырааманы олохтообута, тыйаатыры
салайбыта. Тугу торумнаспыта барыта Норуот туһугар этэ. Алампа олорбут
олоҕунан, айбыт айымньылара кэпсиир дириҥ санаатынан, бүтүн бэйэтинэн –
үүнэр ыччакка холобур буолар дьоһун олоҕу олорбута.
Алампаны анааран үөрэттэххэ, алгыстаах аартыгын арыйдахха олоххо тирэх
буолуох үтүө сүрүнэ тахса, үксүү, үүнэ турар.
Билигин үөрэхтээһин иннигэр аҥардас билиини эрэ биэрии татыма өйдөнөн,
оҕоҕо сиэр-майгы оҥкулун ууруу сүҥкэн сыала турар. Онон Алампа олоҕун тумус
туттан, айымньыларын наардаан ааҕыы, ырытыы сиэрдээх киһини иитэргэ
төһүү күүс буолара саарбаҕа суох.

7.

НОРМАТИВНАЙ-ПРАВОВОЙ ОРУНА
Оҕо быраабын конвенцията
Ааҕыы программата
Үөрэхтээһин сокуона
Оскуола устааба
Оҕону сиэр-майгы өттүнэн иитии
программата

8.

СҮРҮН ХАЙЫСХАЛАР:
Алампа төрдө - ууһа.
Сардаҥалаах аартыгынан.
Олох үөһүгэр.
Олох суоруната.
Эргиллии.

9.

ҮЛЭНИ ХАЙЫСХАНАН АТТАРЫЫ
1. АЛАМПА ТӨРДӨ-УУҺА.
1
Ыыталлар үлэ темата
Көрүҥэ
Суруйааччы
Бэсиэдэ.
Неймохов
романын
киирии
дьиэ-кэргэнэ,
чугас дьоно
чааһа
“Алампа”
түһүмэҕин
кылгатан билсии
2
Кыһалҕалаах оҕо саас
Тэттик чинчийэр үлэ
3
Үөрэх-билии суолунан
Айар үлэ
4
Ааҕыллар,
ырытыллар
Айымньынын ааҕыы, ырытыы.
айымньылар:
“Оҕо,
Биографиятын
эрдэххэ”,
“Үрүҥ
оҕо
“Аҕабар
сурук”,
туллук
эрэ
мөлбөстүүр”,
“Уулларбыт
хорҕолдьун...”, “Билинии”
тутуу.
кытта
тэҥнии
7

10.

2. САРДАҤАЛААХ ААРТЫГЫНАН
№
Ыытыллар үлэ темата
Көрүҥэ
чааһа
1
Киэҥ куоракка.
Бэсиэдэ.
Улахан суол төрдүгэр
романын кылгатан билсии
2
Олох үөһүгэр
Медиа-презентация
3
Айар тыл алыба
Иһитиннэрии
4
Хоһоон хонуута
Хоһоонноохтук
Неймохов
ааҕыы.
“Алампа”
Хоһоон
дьөрбөтө.
5
Ааҕыллар,
ырытыллар
айымньылар: “Аан дойду
ахтылҕана”,
“Ыччат
сахаларга”, “Саха ырыата”,
“Эҕэрдэ”
Айымньынын ааҕыы, ырытыы.
Биографиятын
тутуу.
кытта
тэҥнии
7

11.

3. ОЛОХ ҮӨҺҮГЭР.
№
Ыыталлар үлэ темата
Көрүҥэ
чааһа
1
Национальнай интеллигенция
Неймохов
лидерэ.
кылгатан билсии
2
Саха саргытын туһугар
Анаарыы
3
Театры төрүттээччи
Саха драм театрыгар спектакль
“Сахалыы дыраама”,
көрүү
“Алампа”
романын
“Саха суруга, саха үөрэҕэ”
4
Раматтан быһа тардан
Инсценировка
оонньоон көрдөрүү
5
Ааҕыллар,
ырытыллар
айымньылар:
“Дьадаҥы
Дьаакып”, “Олох оонньуура”,
“Уоллаах
киһи
кэпсэтиитэ”,
“Бүдүрүйбүт көммөт”
Айымньынын ааҕыы, ырытыы.
Биографиятын
тутуу.
кытта
тэҥнии
7

12.

4. ОЛОХ СУОРУНАТА.
№
Ыыталлар үлэ темата
Көрүҥэ
2
Архангельскайга
Иһитиннэрии
чааһа
7
Уркуускайга
3
“Алампа аартыгынан”
Литературнай оонньуу.
4
Ааҕыллар,
Айымньынын
ырытыллар
айымньылар:
“Балыттарбыт”,
булаары
ырытыы.
“Ордугу
олоҕун
алдьаппыт”,
“Сирэйгэ бэт сылдьаннар”,
“Дьол икки сор икки”
ааҕыы,
Биографиятын
кытта тэҥнии тутуу.

13.

5. ЭРГИЛЛИИ.
№
1.
Ыыталлар үлэ темата
Көрүҥэ
чааһа
Тереебүт тоҕой сэлэ дойдуга.
Неймохов “Алампа” романын
кылгатан билсии
2
Алампаҕа альбом
Алампаҕа альбом
3
“Киһи буолбут таҥара, таҥара
Литературнай биэчэр
буолбут киһи”
4
Ааҕыллар,
ырытыллар
“Мин
айымньылар:
кимминий?”,
үгэс”
“Кэриэс”,
“Үс
Айымньынын
ырытыы.
ааҕыы,
Биографиятын
кытта тэҥнии тутуу.
7