Башҡортостандын күренекле шәхестәре

1.

,
Башҡортостандын күренекле
шәхестәре
Видные личности
Башкортостана

2.

Әхмәтзәки Вәлиди Туған
Әхмәтзәки Вәлиди Туған,
Вәлидов Әхмәтзәки Әхмәтшаһ
улы (төр. Ahmed Zeki Velidi
Togan, 1890—1970) —
күренекле сәйәсмән һәм дәүләт
эшмәкәре, Башҡорт миллиазатлыҡ хәрәкәте етәксеһе,
автономиялы Башҡортостанға
нигеҙ һалыусы. Шәрҡиәтсе һәм
төркиәт белгесе, Фәлсәфә
докторы (1935), профессор,
Манчестер университетының
мөхбир докторы (1967).

3.

(башк. Әхмәтзәки Вәлиди
(Вәлидов); 10 декабря 1890
года, деревня Кузяново ИльчикТимировской волости
Стерлитамакского уезда
Уфимской губернии Российской
империи, ныне Ишимбайский
район Республики
Башкортостан — 26 июля 1970
года, Стамбул, Турция) —
политический деятель, лидер
башкирского национальноосвободительного движения (в
1917—1920 гг); публицист;
историк, востоковед-тюрколог,
доктор философии (1935),
профессор, почётный доктор
Манчестерского университета
(1967).
/

4.

Мортазин Муса Лот улы
Мортазин, Муса Лот улы,
Башҡортостандың һәм
Рәсәйҙең күренекле
дәүләт һәм хәрби
эшмәкәре.
,

5.

Муса Лутович Муртазин
(башк. Муса Лут улы
Мортазин, 20 декабря 1891,
Кучуково КубелякТелевская волость,
Верхнеуральский уезд,
Оренбургская губерния,
ныне Учалинский район,
Башкортостана — 27
сентября 1937, Москва) —
видный военный деятель,
активный участник
гражданской войны в
России, деятель
Башкирского
национального движения,
комбриг.
,

6.

Ғәскәров Фәйзи Әҙеһәм улы
Ғәскәров Фәйзи Әҙеһәм улы
— 21 октябрь 1912 — 18
июнь 1984, Өфө, Башҡорт
АССР-ы) — беренсе
башҡорт профессиональ
бейеүсеһе , хореографы
һәм балетмейстеры.
БАССРһың атҡаҙанған
сәнғәт эшмәкәре (1944) ,
РСФСР-ҙың атҡаҙанған
сәнғет эшмәкәре (1975),
Салауат Юлаев
исемендәге дәүләт
премияһы лауреаты (1967).
,

7.

Гаскаров Файзи
Адгамович (башк. Ғәскәров
Фәйзи Әҙеһәм улы; 21
октября 1912 — 18 июня
1984, Уфа, Башкирская
АССР) — башкирский
танцовщик, хореограф и
балетмейстер.
Заслуженный деятель
искусств БАССР (1944) и
РСФСР (1975), лауреат
Республиканской премии
имени Салавата Юлаева
(1967).

8.

Ғафуров Ғәбделмәжит
Нурғәни улы
Ғафуров Ғәбделмәжит
Нурғәни улы, Мәжит
Ғафури (20.07.1880,
Еҙем-Ҡаран ауылы,
Стәрлетамаҡ өйәҙе —
28.10.1934, Өфө) —
шағир, башҡорт һәм
татар совет әҙәбиәтенең
классигы, БАССР-ҙың
халыҡ шағиры (1923),
Хеҙмәт Геройы.
,

9.

Мажи́т Гафури́ (башк.
Мәжит Ғафури, тат. Мәҗит
Гафури), полное имя —
Габдельмажи́т
Нургани́евич Гафу́ров
(башк. Ғәбделмәжит
Нурғәни улы Ғафуров, тат.
Габделмәҗит Нургани улы
Гафуров; 1880[2] — 1934)
— народный поэт
Башкирской АССР (1923),
классик советской
башкирской и татарской
литературы, поэзии,
фольклорист, драматург.
,

10.

Лотфуллин Әхмәт Фәтҡулла
улы
Лотфуллин Әхмәт Фәтҡулла
улы — рәссам,
Башҡортостандың
атҡаҙанған рәссамы,
СССР-ҙың халыҡ рәссамы,
СССР Художество
академияһы ағзакорреспонденты, Салауат
Юлаев исемендәге дәүләт
премияһы лауреаты; 1928
йылдың 4 февральдә
Башҡорт АССР-ы Әбйәлил
районының Асҡар
ауылында тыуған; 2007
йылда Өфө ҡалаһында
вафат булған.
,

11.

Ахма́т Фатку́ллович
Лутфу́ллин (1928—2007) —
советский башкирский
живописец. Народный
художник СССР (1989).
Действительный член РАХ
(1997)..

12.

Кәримов Мостафа Сафа
улы
Мостай Кәрим, ысын
исеме Мостафа Сафа
улы Кәримов (1919
йылдың 20 октябрь —
2005 йылдың 21
сентябрь) — күренекле
башҡорт яҙыусыhы,
шағиры hәм
драматургы.
Башҡортостандың халыҡ
шағиры. Салауат Юлаев
премияһы лауреаты
(1967).
,

13.

Муста́й Кари́м (башк.
Мостай Кәрим, настоящее
имя Мустафа́ Са́фич
Кари́мов, башк. Мостафа
Сафа улы Кәримов; 1919—
2005) — башкирский
советский поэт, писатель и
драматург. Народный поэт
Башкирской АССР (1963).
Герой Социалистического
Труда (1979). Лауреат
Ленинской (1984) и
Государственной премий
СССР (1972). Член ВКП(б) с
1944 года.
,

14.

Биишева Зәйнәб Абдулла
ҡыҙы
Биишева Зәйнәб
Абдулла ҡыҙы, Зәйнәб
Биишева (15.01.1908,
Күгәрсен районы,
Туйөмбәт ауыл —
24.08.1996, Өфө) —
башҡорт яҙыусыһы,
шағирә, прозаик,
драматург, тәржемәсе,
Салауат Юлаев
исемендәге премия
лауреаты.
,

15.

Зайна́б Абду́лловна
Бии́шева (башк. Зәйнәб
Абдулла ҡыҙы Биишева);
15 января 1908, деревня
Туембетово (ныне —
Кугарчинский район
Башкортостана — 24
августа 1996, Уфа) —
народный писатель
Башкортостана,
прозаик, поэт,
драматург, переводчик.
,

16.

Дәүләтшина Һәҙиә
Лотфулла ҡыҙы
Дәүләтшина Һәҙиә Лотфулла
ҡыҙы, башҡорт яҙыусыһы. 1905
йылдың 5 мартында Һамар
губернаһы Пугачев өйәҙе Имәләй
олоҫының (хәҙерге Һамар өлкәһе
Оло Чернигов районы) Хәсән
ауылында тыуа. 1954 йылдың 5
декабрендә Бөрө ҡалаһында
ерләнгән. Шәхес культы,
тоталитар режим осоронда
нахаҡҡа хөкөм ителеп, күп
йылдар буйы михнәт һәм ғазап
сигеп йәшәргә дусар ителеүгә
ҡарамаҫтан, үтә ауыр шарттарҙа
ул башҡорт әҙәбиәтендә иң яҡшы
ҡаҙаныштарыбыҙҙың береһе тип
баһаланырҙай аҫыл әҫәр —
«Ырғыҙ» романын тамамлай һәм
шуның менән ил алдында оло
ихтирам яулай. Һәҙиә Дәүләтшина
шәхесе һәм таланты башҡорт
донъяһында М. Аҡмулла, Ш.
Бабич, М. Буранғол һымаҡ
фажиғәле яҙмышҡа дусар
ителгән бөйөк әҙиптәр һәм бөйөк
шәхестәр менән бер рәттә тора.
Һәҙиә Дәүләтшинаның киң билдәле
әҫәрҙәре: «Ырғыҙ» (1942—1952
йй.), «Айбикә» (1930), «Башаҡтар
тулҡыны» (1932), «Ялҡынлы
йылдар», «Һырға һабағы» (1935),
,

17.

Хадия Лутфулловна
Давлетшина (башк.
Дәүләтшина Һәҙиә
Лотфулла ҡыҙы; 21
февраля 1905, д.
Хасаново Пугачевского
уезда Самарской
губернии, ныне
Самарской области —
5 декабря 1954, г. Бирск)
— советская
башкирская
писательница. Член
Союза писателей
БАССР (1935).

18.

Агишев Сәғит Ишмөхәмәт
улы
Агишев Сәғит
Ишмөхәмәт улы, Сәғит
Агиш (1905 йылдың 19
ғинуары — 1973 йылдың
21 майы) — күренекле
башҡорт яҙыусыһы.
1905 йылдың 19
ғинуарында Ырымбур
өлкәһе Александровка
районының Иҫәнгилде
ауылында мулла
ғаиләһендә тыуған.

19.

Сагит Агиш (псевдоним,
наст. — Саги́т
Ишмухаметович
Аги́шев; башк. Сәғит
Ишмөхәммәт улы
Агишев; 25 декабря 1904
— 21 мая 1973[1]) —
башкирский писатель.
За заслуги в развитии
башкирской литературы
удостоен орденов
Трудового Красного
Знамени и «Знак
Почёта»