Pi̇pi̇ruda yortusu

1.

PİPİRUDA
YORTUSU
Hazırladı: Çomak Dmitriy
Gr: AA-23

2.

Yaz zamanı pek gözäl. Herersi çiçek dolu,
eşil aaçlar, bereket dolu kırlar. Yazın var
çok yortular: «Pipiruda», «Dragayka»,
«Petrov günü», «Ay İliya günü»,
«Panayıya günü».

3.

Yaz kalendar yortularında önemni er
kaplêêr yaamur çaarması. Gagauzlar, nicä
dä bulgarlar, bilerlär Pipiruda adetlerini.
Gagauz küülerindä bu yortu geçärmiş Ay
Tanas günündä, Hederlez ayın birindä.

4.

Pipiruda – adet yortusu. Bu gündä birkaç
kızçaaz 8-10 yaşında gezerlär Pipiruda.
Pipiruda gezmäk – o yaamuru çaarmak,
kurak olmasın deyni. Birkaç kızçaaz
toplanıp, gezerlär evdän-evä, giderlär
soylarına Pipiruda türküsünü çalêrlar.

5.

Kızlar ayırêrlar bir kız, angısına
derlär «Pipiruda».

6.

Onun kafasına çiçektän yapılı feneț
koyerlar, hem da kazannan su elinä
vererlär.

7.

Girdiynän aula, kızçaazlar çalêrlar
türkü yaamurun olması için.
Pipirudacıları saabiyka baaşlêêr türlü
imeklärlän: holoy, un, süt hem başka.
Uşakların yanında varmış torba, oloy
için şişä, süt için hem yımırta için
çölmek (çorbacıyka yımırtaları
kırarmış çölmää, kapçıkları da
atarmış yol üstünä – «tolu düümesin
ekentileri»).

8.

9.

Unu verärmişlär elektä. Pipirudacıların
birisi, aktarıp unu torbasına, tukurlarmış
elä geeri corbacıykanın tarafına. Elään
düştüüynän görä annarmışlar, nesoy
olacek yılın bereketi. Açan elek tepesi
üstü kalêr, ozaman bereket olacek, açan
aşaa dooru – ozaman bereket yufkaca
olacek.

10.

Ev çorbacıykası yıslarmış
pipirudacıları suylan.

11.

Taa ilerdän kızçaazlar yaparmışlar
çamurdan bir kukla 40-50s. da
koyarmışlar onu güneşä korusun. Onun
adı Germançu. Pipirudaya kaarşı o
kuklaya giidirärmişlär ruba, koyarmışlar
bir küçük sandıcaa, dolayanına
koyarmışlar çiçek.

12.

Yakarmışlar mumnarı da bütün gecä
dizärmişlär, nicä haliz ölüyü. İnanarmışlar
ani nekadar taa çok göz yaşı akıdaceklar,
okadar taa çok yaamur yaayacek. Taa çok
yaş çıksın deyni uşakların gözlerini
uuarmışlar yakıcı biberlär.

13.

Sora kızlar kuklayı götürerlär kıra da
gömerlär erä, yada dereya atêrlar çalarak
türküyü.

14.

Pipiruda gezerim,
Allaha dua ederim:
Ver, Allahım, yaamurcuk,
Tarlalara-çamurcuk,
Teknelerä-hamurcuk,
Sinilerä-kolççık,
Fırınnara-ekmecik,
Ver, Boje, yaamur.

15.

16.

Pipiruda, ruda,
Yaz da geldi-geçti,
Kış ta geldi-geçti,
Ver, Allahım, yaamurcuk,
Tarlalara çamurcuk,
Teknelerä hamurcuk,
Fırınnara kolaççık,
Sergennerä somuncuk,
Acı, Allahım, acı
Aulda hayvannarı,
Dünnä sakatları,
Dünnä üüsüzleri.
(Baurçu, 1986 y.;
Hristeva Stepanida, 76 y.)

17.

Bitkidä, ne toplamış kızlar gezärkän
evdän-evä, imek yapılarmış.
Germançunun pomanasını yaparmışlar.