Mа’ruza rejasi
Oflayn web-ilovalar: HTML5 web-ilovalarni oflayn rejimda ishlashiga imkon beruvchi bir qator xususiyatlarni taqdim etadi. Ilova
Til strukturasi
7.34M
Category: internetinternet

Web texnologiyalari

1.

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLGIYALARI UNIVERSITETI
Web texnologiyalari
SWD1316
02
MAVZU
HTML ELEMENTLARI BILAN
TA’NISHISH
Allamova Sh.Sh
Informatika va axborot texnologiyalari
kafedrasi

2. Mа’ruza rejasi

1
HTML5 xususiyatlari
2
Html tili strukturasi
3
HTML5 META tegi
4
BODY teg atributlaridan foydalanish

3.

1. HTML5 xususiyatlari
HTML 4.01 da jadvallar, ro‘yxatlar, sarlavhalar va boshqalar kabi
maxsus xususiyatlarni aniqlash uchun juda ko‘p elementlar
mavjud, ammo ularni aniqlash uchun elementga ega bo‘lmagan
ko‘plab umumiy web-sahifa xususiyatlari ham mavjud. Sayt
sarlavhalari, navigatsiya menyulari va boshqa elementlarni biz
<div id= “ ”></div> bilan aniqladik, buni biz tushuna olamiz,
lekin mashinalar tushuna olmaydi, bundan tashqari, turli webishlab chiquvchilar turli identifikatorlar va sinflardan
foydalanadilar. HTML5 yangi semantik elementlarni o‘z ichiga
oladi, masalan, <nav>, <header>, <footer> va <article>.
13.09.2023
Allamova Shohista Shavkat qizi

4.

• Formaning yangi xususiyatlari: HTML 4.01
allaqachon foydalanish mumkin bo‘lgan webshakllarni yaratishga imkon beradi, ammo ba’zi
umumiy shakl xususiyatlari unchalik qulay emas va
amalga oshirish uchun alohida harakatlar talab
etiladi. HTML5 sana tanlash, slayderlar va mijoz
tomonidan tekshirish kabi xususiyatlarni amalga
oshirishning standartlashtirilgan, oson usulini taqdim
etadi.
13.09.2023
Allamova
Shohista Shavkat qizi
Web texnologiyalari

5.

•HTML5
o‘z
video
va
audio
pleyerlaringizni faqat ochiq standartlar
yordamida osongina amalga oshirish
uchun
<video>
va
<audio>
elementlarini, shuningdek, maxsus
pleyer boshqaruvlarini osongina amalga
oshirish imkonini ham o‘z ichiga oladi.
13.09.2023
Allamova Shohista Shavkat qizi
Web texnologiyalari

6. Oflayn web-ilovalar: HTML5 web-ilovalarni oflayn rejimda ishlashiga imkon beruvchi bir qator xususiyatlarni taqdim etadi. Ilova

keshlari web-ilovani
mahalliy sifatida ishga tushirish uchun zarur bo‘lgan
barcha resurslar, boshqa fayllarning nusxasini saqlashga
va Web SQL ma’lumotlar bazalari web-ilova
ma’lumotlarining mahalliy nusxasini saqlashga imkon
beradi. Ular birgalikda tarmoqqa ulanish bo‘lmaganda
ilovadan foydalanishni davom ettirishga imkon beradi va
tarmoq yana mavjud bo‘lganda serverdagi asosiy versiya
bilan o‘zgarishlarni sinxronlashtirishga imkon beradi.

7.

2. Html tili strukturasi
Yangi
HTML5
elementlari:
• <header>: Sayt sarlavhasi uchun ishlatiladi.
• <footer>: Saytning pastki qismi uchun ishlatiladi.
• <nav>: Sahifaning navigatsiya xususiyatlarini o‘z
ichiga oladi.
• <article>: Quyidagi kontentni o‘z ichiga oladi, masalan,
• yangilik xabari.
• <section>: Turli maqsadlardagi yoki turli mavzulardagi
turli maqolalarni guruhlash yoki bitta maqolaning turli
bo‘limlarini belgilash uchun ishlatiladi.
• <time>: vaqt va sanani belgilash uchun ishlatiladi.
• <aside >: Asosiy content bilan bog‘langan, lekin uning
asosiy oqimining bir qismi bo‘lmagan kontent blokini
aniqlaydi.
.

8.

HTML 4.0 versiyasiga qadar VERSION parametri
mavjud edi. HTML4.0da esa VERSION o‘rniga
<!DOSTYPE> parametri paydo bo‘ldi. <HTML> va
</HTML> orasida 2 bo‘limdan tashkil topishi
mumkin bo‘lgan hujjatning o‘zi joylashadi. Mazkur
hujjatning birinchi bo‘limi sarlavhalar bo‘limi
(<HEAD> va </HEAD>), ikkinchi bo‘lim esa hujjat
tana qismidir (<BODY> va </BODY>), uni hujjat
tanasi ham deb yuritamiz.

9.

Har qanday Web sahifa ikkita qismdan tashkil topadi.
Bular sarlavha qismi va asosiy qism. Sarlavha qismida
Web sahifa haqidagi malumot joylashadi, asosiy qismda
esa Web sahifaning mazmuni bilan tasvirlanish qoidalari
joylashadi. Sarlavha qismi quyidagi ochiluvchi <head>
va yopiluvchi </head> teglari orasida joylashadi. Asosiy
qism esa <body> va </body> teglari orasida joylashadi.
Odatda sarlavha qismi oldidan qo‘llanilayotgan HTML
standartlari haqida malumot yoziladi.

10. Til strukturasi

DASTURLASH 1

11.

<head> – bu element hujjatning boshi hisoblanadi (inglizcha HEAD
so‘zidan olingan). Bu qismga asosan yordamchi axborotlar kiritiladi.
<title> – ushbu element <head> elementi tarkibida bo‘lib, sahifaga
sarlavha berish uchun ishlatiladi
<body> – hujjatning tana qismi (inglizcha BODY so‘zidan olingan.)
Bu yerda o‘qiladigan yoki brouzerda ko‘rinadigan matnning asosiy
qismi joylashadi.
Allamova
Shavkat
qizi
D A S T UShohista
RLASH
1
Web texnologiyalari

12.

Web sahifa yaratish uchun turli dasturlar mavjud. Jumladan
sublime, dreanweaver, phpstorm, notepad va boshqalar. Ushbu
qo‘llanmadagi kodlar sublime dasturida yozilgan. Web sahifa
yaratish uchun:
1. Sublime dasturini shaxsiy kompyuterga o‘rnatish va dasturga
kirish kerak
2. Hujjatni .html kengaytmasi bilan saqlash
3. Quyida berilgan matnni terish (teglarni terish bilan teglar ro‘yxati
chiqadi(chiqmasa ctrle+Probel). Kerakli teg yoki element ustiga
bosilganda ochib yopiluvchi teg hosil bo‘ladi(2.1- rasm).

13.

14.

3. HTML5 META tegi
META tegi hujjatning baʼzi xossalarini (masalan: muallif,
kalit soʻzlar roʻyxati, kodlash va h.k.) oʻrnatish uchun
ishlatiladi, bu esa HTML hujjatiga ishlov berishni boshqarish
imkonini beradi. Ushbu teg, TITLE tegi bilan birga, sarlavha
o‘rnatishda eng ko‘p qo‘llaniladi.
<META http-equiv=“refresh” content=“5”; artel.html”>
Ushbu vazifa bilan, joriy hujjat yuklangandan 5 soniya o‘tgach, brauzer avtomatik
ravishda artel.html hujjatini yuklashni boshlaydi.

15.

Sarlavhada kalit so‘zlar ro‘yxatini va hujjat haqida qisqacha
ma’lumotni ko‘rsatish uchun ikkita META tegidan foydalaniladi:
<META name= “description” content= “Arteldan maishiy
texnikalar, kir moshina, changyutgich, sovutgich, kondensaner”>
<META name= “keywords” content= “Artel telefon, kir moshina,
changyutgich, sovutgich, kondensaner”>

16.

META tegi orqali siz hujjat mazmunini
kodlashni belgilashingiz mumkin.
Keyin META tegi quyidagicha bo‘ladi:
<meta charset = “UTF-8”>

17.

4. BODY teg atributlaridan foydalanish
Hujjatning kontent qismi hujjatning asosiy qismni tashkil etadi.
BODY konteyner tegi hujjatning asosiy qismi sifatida aniqlanadi.
Atributlar:
alink=color – faol (foydalanuvchi tanlagan) havolaning rangini
aniqlaydi;
link=color – hali ko‘rilmagan havola rangini belgilaydi;
vlink=color – allaqachon ko‘rilgan havola rangini o‘rnatadi;
bgcolor=color – hujjat foni qanday rangda bo‘lishi kerakligini
belgilaydi;

18.

background=URL – fon sifatida foydalaniladigan tasvirning
manzilini (URL) belgilaydi;
text=color – hujjat matnining rangini belgilaydi;
leftmargin, rightmargin, topmargin=pixels – hujjatning mos
ravishda chap, o‘ng va yuqori chetlari hajmini o‘rnatish. Piksellarda
ko‘rsatilgan;
scroll – mantiqiy atributdir: brauzer darchalari harakatlantirish
yo‘laklarini o‘rnatadi.

19.

Nazorat savollari
1.Html 5 va html 4 qanday xususiyatlari bilan ajralib turadi?
2.Html tili strukturasini ifodalang
3.Meta va Body tegi atributlari va vazifalarini aniqlang

20.

CHDPU
E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT!
English     Русский Rules